Dựa vào sự khác nhau về tính chất vật lý có thể tách riêng một chất ra khỏi hỗn hợp bằng các phương pháp: lọc, chưng cất, chiết,…
Cụ thể:
- Phương pháp lọc: Dùng để tách các chất không tan ra khỏi hỗn hợp lỏng
- Phương pháp cô cạn: Dùng để tách các chất tan rắn (không hoá hơi khi gặp nhiệt độ cao) ra khỏi hỗn hợp chất lỏng
- Phương pháp chưng cất phân đoạn: Dùng để tách các chất lỏng ra khỏi hỗn hợp lỏng nhờ vào sự khác nhau về nhiệt độ sôi
- Phương pháp chiết: Dùng để tách các chất ra khổi hỗn hợp lỏng không đồng nhất
- Phương pháp đông đặc: Dùng để tách các chất lỏng ra khỏi hỗn hợp lỏng nếu nhiệt độ đông đặc của chúng cách nhau lớn.
Ví dụ:
+ Cồn sôi ở 78,3oC, nước sôi ở 100oC. Để tách riêng cồn và nước thì đem hỗn hợp cồn và nước đun lên đến 80oC, cồn có nhiệt độ sôi thấp hơn nước nên sẽ bay ra trước. Hơi cồn được dẫn qua ống làm lạnh sẽ ngưng tụ lại thành những giọt cồn lỏng. Giữ cho nhiệt độ ở trên 80oC một vài độ đến khi không còn hơi cồn thì dừng lại.
Làm thế nào để tách chất ra khỏi hỗn hợp? Lấy ví dụ minh họa
+ Dầu hỏa nhẹ hơn nước và không tan trong nước. Muốn tách nước ra khỏi dầu hỏa, ta cho hỗn hợp vào phễu chiết, dầu nổi ở trên và nước ở phía dưới. Mở khóa phễu chiết, tách nước ra trước sau đó đến dầu hỏa, ta được nước và dầu hỏa riêng biệt.
Minh họa bằng hình ảnh

Có nhiều phương pháp để tách chất khỏi hỗn hợp, tùy thuộc vào tính chất của chất và hỗn hợp. Dưới đây là một số phương pháp tách chất thường được sử dụng:

1. Phương pháp lọc: Sử dụng để tách các hạt rắn có kích thước lớn hơn lỗ lọc. Ví dụ: Tách cát khỏi nước.

2. Phương pháp kết tủa: Sử dụng để tách các chất tan trong dung dịch bằng cách kết tủa chúng bằng một chất kết tủa. Ví dụ: Tách muối khỏi nước bằng cách sử dụng muối kết tủa.

3. Phương pháp chiết: Sử dụng để tách các chất có độ tan khác nhau trong các dung môi khác nhau. Ví dụ: Chiết dầu từ hạt.

4. Phương pháp sục khí: Sử dụng để tách các chất khí khỏi dung dịch bằng cách sục khí vào dung dịch để các chất khí bay hơi. Ví dụ: Tách Oxy khỏi nước.

5. Phương pháp kromatơ: Sử dụng để tách các chất dựa trên tính chất phân bố của chúng giữa hai pha khác nhau. Ví dụ: Tách amino axit từ protein.

Một ví dụ về cách tách chất khỏi hỗn hợp bằng phương pháp kết tủa là tách kẽm và đồng khỏi một hỗn hợp của hai kim loại này. Để thực hiện quá trình này, ta có thể thêm một chất kết tủa như hydroxit natri vào dung dịch hỗn hợp kẽm-đồng, tạo ra kết tủa của kẽm hydroxit và đồng không bị ảnh hưởng. Sau đó, ta có thể lọc kết tủa khỏi dung dịch và thu được kẽm và đồng riêng biệt.