Thạch Lam là một nhà văn chuyên viết truyện ngắn nổi tiếng với những áng văn đậm chất tình cảm. Một số tác phẩm truyện ngắn của Thạch lam mà có lẽ nhiều người sẽ biết đến là Hai đứa trẻ, Gió lạnh đầu mùa, Nắng trong vườn... Nhưng bên cạnh đó, Thạch Lam còn sáng tác nhiều tác phẩm mang giá trị nhân văn cao khác như truyện Những ngày mới. Đây là một câu chuyện được Thạch Lam lựa chọn chủ đề và xây dựng nhân vật rất hay, mang đậm chất riêng của nhà văn.

      Về chủ đề sáng tác, Những ngày mới kể về cuộc sống của những người nông dân nước ta trong thời kỳ đầu đổi mới đất nước. Thạch Lam đã khắc họa thành công bức tranh bao quát về tình hình kinh tế - xã hội, tình hình công việc, cuộc sống tinh thần và vật chất của những người nông dân chân chất thời đó. Không những vậy, truyện ngắn còn thể hiện khát khao hướng tới tương lai tươi sáng, tốt đẹp hơn của nhân dân ta.

      Nhân vật trong truyện ngắn Những ngày mới được Thạch Lam xây dựng một cách giản dị, chân thật và gần gũi, có thể nhiều người trong số chúng ta sẽ thấy hình ảnh của chính bản thân mình ở trong những nhân vật này. Truyện được kể dưới góc nhìn của Tân, nhân vật chính của truyện. Tân là một chàng trai trẻ, nhà không khá giả nhưng cũng thuộc dạng nhất nhì làng quê nghèo này. Từ bé Tân đã được gửi cho nhà chú trên Hà Nội, với ước mơ được tiếp xúc với những điều tân tiến và thành đạt hơn ở nơi thành thị tưởng rằng có nhiều cơ hội này. Ước mơ của Tân cũng chính là ước mơ mà cha mẹ anh hằng mong. Nhưng rồi nước ta bị khủng hoảng kinh tế do vừa bước qua chiến tranh và mới vào giai đoạn đổi mới đất nước nên Tân bị mất việc, cha anh lo nghĩ nhiều nên mất, cuối cùng anh quyết định về quê sống một cuộc sống giản dị. Từ đây cuộc sống Tân sang một trang mới, tuy có khó khăn nhưng anh đã thích nghi được và thấy vô cùng hạnh phúc với cuộc sống này. Không chỉ có Tân mà những người nông dân xung quanh anh cũng như vậy, họ cũng bị lao đao vì tình hình đất nước thay đổi, cũng vẫn phải lao động khó khăn, vất vả. Nhưng trên hết ở cả Tân và những người nông dân ở làng quê thanh bình đó, chúng ta thấy họ vẫn luôn tươi vui, yêu thương lẫn nhau, hăng say lao động, biết trân trọng những gì mình có cũng như luôn hướng tới cuộc sống tốt đẹp hơn. Tất cả những nhân vật trong truyện được Thạch Lam xây dựng thật tròn vai, họ là đại diện cho những người nông dân lao động Việt Nam chân chính, luôn cần cù, chịu khó, vô cùng chân chất và tốt bụng.

      Truyện ngắn Những ngày mới của Thạch Lam có thể thành công gây dấu ấn trong lòng độc giả trước hết phải nhờ đến cách chọn chủ đề sáng tác và xây dựng nhân vật đơn giản nhưng lại rất gần gũi đối với độc giả. Chính vì vậy, truyện đã mang tới sự bình yên, tiếp thêm sự lạc quan, yêu đời cho chúng ta.