Thành tựu văn minh Trung Hoa thời kỳ cổ-trung đại đã có ảnh hưởng rất lớn đối với lịch sử Việt Nam thời kỳ quân chủ độc lập từ thế kỷ 10 đến thế kỷ 19. Dưới đây là một số dạng ảnh hưởng quan trọng:
1. Tư tưởng:
- Đạo đức Confucian có ảnh hưởng mạnh mẽ đến tư tưởng và hệ thống giáo dục của Việt Nam. Confucianism tôn trọng cảnh quan, truyền thống, gia đình, và tôn trọng quyền lực chính trị. Đạo đức này đã được thể hiện qua các nguyên tắc như hiếu thảo, nghĩa và tánh công bằng.
- Bên cạnh đó, tư tưởng tao đạo cũng có sự phát triển trong việc hiểu về sự sống, con người và vũ trụ. Tư tưởng này tác động sâu sắc đến văn học và tương tác xã hội, góp phần hình thành nền văn hóa và tư duy Việt Nam.
2. Tôn giáo:
- Phật giáo Trung Hoa từng có sự lan truyền mạnh mẽ vào Việt Nam từ thế kỷ 5 trở đi. Đây là một hệ thống tôn giáo lớn và sâu sắc ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh của đời sống người Việt, bao gồm cả tư tưởng, đạo đức và phong tục tập quán. Phật giáo đem đến sự xoa dịu, tĩnh tâm và lòng từ bi, ít nhiều đã tạo dựng nền văn hóa tâm linh và ý nghĩa đạo đức trong quá trình phát triển của Việt Nam.
3. Nghệ thuật:
- Văn học Trung Hoa cổ điển, như Thi Kinh, Tản Đà, Từ Thức, Lý Bạch, đã có ảnh hưởng lớn đến văn hóa và nghệ thuật Việt Nam. Các tác phẩm văn học này mang đậm chất nhân văn, nghĩa học và tôn giáo. Các câu chuyện thần thoại, truyện cổ tích, và bi kịch cũng đã được dịch và thích nghi trong văn hóa Việt Nam.
- Âm nhạc và hòa tấu cung đình Trung Hoa cổ điển cũng đã ảnh hưởng đến âm nhạc và hòa tấu của Việt Nam. Những trò chơi cung đình truyền thống như "nhã nhạc" và "quyền hành" đều có ảnh hưởng đến âm nhạc truyền thống Việt Nam.
4. Kiến trúc:
- Kiến trúc Trung Hoa cổ điển, đặc biệt là tòa nhà cung điện và chùa chiền, đã có ảnh hưởng lớn đến kiến trúc Việt Nam. Ví dụ như kiến trúc Đại La Long Đường, pagoda One Pillar, cầu Trường Tiền... là các ví dụ minh chứng cho sự ảnh hưởng đáng kể của kiến trúc Trung Hoa trên lãnh thổ Việt Nam.