Từ xa xưa, ông cha ta có câu:

“Một cây làm chẳng nên non

Ba cây chụm lại lên hòn núi cao”

nhằm răn dạy con cháu phải sống đoàn kết, tương trợ lẫn nhau. Ngày nay, lời răn dạy đó vẫn còn nguyên giá trị. Đó chính là bài học về cách sống giữa con người với con người, giữa cá nhân với tập thể.

Cá nhân là một con người đơn lẻ cụ thể trong một môi trường xã hội nhất định. Tập thể là một tập hợp gồm nhiều cá nhân ghép lại, cùng tham gia một hoạt động nào đó trong xã hội. Một nhóm, một tổ, một lớp, … là những ví dụ điển hình về một tập thể trong môi trường học tập.

Các cá nhân và tập thể có mối quan hệ qua lại, bổ trợ cho nhau. Mỗi một cá nhân tốt sẽ tạo dựng nên một tập thể tốt. Một tập thể tốt là khi các cá nhân trong tập thể tổng trọng, bình đẳng và cùng quan tâm đến một mục đích. Hơn nữa, trên thực tế không một cá nhân đơn lẻ nào hoàn toàn tồn tại và phát triển một cách độc lập, mỗi cá nhân đều cần đến và có nhu cần tập thể, Và tập thể tạo điều kiện cho các cá nhân trao đổi và phát triển. Cá nhân là tiền đề tạo nên sự vững mạnh của một tập thể và ngược lại.

Trong bất kì hoàn cảnh nào, vai trò của các cá nhân và tập thể đều là như nhau. Ví dụ như trong nhà trường, một lớp học được coi là xuất sắc khi học sinh trong lớp đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau trong học tập và lao động. Không phải ai trong lớp cũng tài giỏi như nhau. Việc những học sinh giỏi ngồi kèm những học sinh yếu kém, những học sinh khỏe mạnh làm nhưng công việc lau dọn nặng nhọc giúp những học sinh có thể chất yếu, … sẽ giúp cho lớp học thêm khăng khít, có sự giúp đỡ qua lại để cùng nhau phát triển hơn.

“Con sâu làm rầu nồi canh” – bên cạnh đó vẫn còn rất nhiều cá nhân có ảnh hưởng xấu đến tập thể. Một bạn quay cóp, gian lận trong thi cử, nói tục chửi bậy,… sẽ làm cho nhiều học sinh trong lớp muốn làm theo. Đồng thời, tập thể không tạo điều kiện cho các cá nhân phát triển đồng đều, thậm chí còn lấy đi đi như cầu lợi ích cái nhân cũng là mặt trái cần bị phê phán và loại bỏ tương tự.

“Chọn bạn mà chơi, chọn nơi mà ở”, để phát triển cá nhân tốt mỗi chúng ta cần biết chủ động tìm những tập thể lành mạnh để gia nhập. Đồng thời, nếu trong tập thể có những cá nhân tiêu cực, bản thân phải tự rèn luyện ý chí, tư tưởng vững vàng để không bị lây nhiễm.