Xã hội nguyên thủy bị tan rã vì một số nguyên nhân chính sau:

1. Công cụ lao động bằng kim loại ra đời và sản xuất phát triển: Sự phát triển công nghệ và công cụ lao động mới đã làm tăng năng suất lao động và sản xuất hàng hóa. Điều này dẫn đến sự dư thừa sản phẩm và sự phân chia công việc trong xã hội.

2. Sản phẩm dư thừa ngày càng tăng, tư hữu xuất hiện: Sự phát triển sản xuất dẫn đến sự tích lũy của tài sản và sự tư hữu cá nhân. Người giàu có có khả năng tích lũy tài sản và sở hữu nhiều hơn người nghèo. Sự xuất hiện của tư hữu đã tạo ra sự chênh lệch giàu nghèo trong xã hội.

3. Xuất hiện kẻ giàu - người nghèo, quan hệ bình đẳng bị phá vỡ: Sự chênh lệch giàu nghèo đã phá vỡ quan hệ bình đẳng trong xã hội nguyên thủy. Người giàu có có quyền lực và ảnh hưởng lớn hơn trong xã hội, trong khi người nghèo có ít quyền lợi và sự tham gia trong quyết định xã hội.

4. Xã hội có giai cấp ra đời: Sự phân chia giàu nghèo và quyền lực đã tạo ra sự phân cấp xã hội. Xã hội nguyên thủy không còn đồng nhất và đồng đều như trước đây, mà thay vào đó là sự phân cấp và phân tầng xã hội.

Những yếu tố này đã góp phần vào sự tan rã của xã hội nguyên thủy và mở ra một giai đoạn mới trong lịch sử nhân loại - xã hội giai cấp.