Có thể nói, Nguyễn Đình Thi là một nghệ sĩ lớn và có tài năng toàn diện, đặc biệt nhờ khả năng sáng tạo và thành công trên nhiều lĩnh vực nghệ thuật. Ông viết tiểu thuyết, truyện ngắn, tiểu luận, phê bình văn học, kịch, nhạc và thơ, ghi dấu ấn trong từng thể loại. Trong bài thơ “Lá đỏ” ông đã thể hiện những nét nghệ thuật hình thức độc đáo. “Lá đỏ” là một trong những bài thơ được viết trước khi quân đội Việt Nam bắt đầu ‘Chiến dich Hồ Chí Minh’, giải phóng hoàn toàn miền Nam nhưng đã báo trước một thắng lợi tất yếu của dân tộc.

Chỉ trong tám câu thơ, Nguyễn Đình Thi đã tái hiện lại cuộc tuần hành vĩ đại của nước ta trong Chiến tranh nhân dân bảo vệ Tổ quốc, cuộc tuần hành đưa chúng ta từ đường Trường Sơn vào Sài Gòn, giải phóng miền Nam thống nhất đất nước. Bài thơ này là một hình ảnh đẹp, một bài hát hùng tráng, chạm đến trái tim của những người ra trận. Ba hình ảnh chính trong bài thơ này là chiếc lá đỏ, cô gái nơi tiền tuyến và bộ đội mô tả rất khái quát cuộc chiến tranh chống Mỹ cứu nước của quân đội và nhân dân ta. Đặc biệt, hình ảnh lá đỏ tạo cảm xúc mạnh mẽ, tượng trưng cho điềm báo, dự báo về thắng lợi tất yếu của dân tộc.

‘Gặp em trên cao lộng gió
Rừng lạ ào ào lá đỏ’

‘Trên cao’ trong bài thơ không chỉ đề cập đến vị trí địa lý (đồi cao, đèo cao) mà còn hàm ý tình cảm. “Cao” ở đây còn mang ý nghĩa cao quý.

Qua Trường Sơn, tác giả nhận thấy rõ mình và cũng nhận ra sức mạnh của dân tộc Việt Nam. Và rồi, trước mắt chúng tôi hiện ra một vẻ đẹp kỳ lạ với những chiếc lá mùa thu. Và số lá đỏ cũng tượng trưng cho bấy nhiêu cảm xúc của tác giả. Điều làm rung động trái tim nhà thơ là những chiếc lá đỏ trên nền trời xanh. Một cơn mưa lá đỏ rơi đáp lại sức sống của người Trường Sơn. Câu tiếp theo là ‘Rừng lạ ào ào lá đỏ’. Chữ “lạ” trong bài thơ để lại ấn tượng trong tôi bởi tôi mới gặp, lần đầu tiên được nhìn thấy lá thu đỏ rực của cao nguyên miền Trung, nên có lẽ cũng lạ chăng? “Kỳ lạ” là một cảm xúc rất thật. ” Điều “kỳ lạ” là giữa chiến trường khốc liệt như vậy lại xuất hiện những chị em trẻ trung, mảnh khảnh nhưng rất kiên cường, ngày đêm phải đối mặt với nguy hiểm và lái ô tô của mình đi trên những con đường hiểm trở, khó khăn. Cảm giác lạ lùng này bỗng chốc biến mất khi nhà thơ nhận ra hình bóng của nàng rất gần gũi và thân thương với chúng ta. Vì đó là đứa con của quê hương, là nơi chúng ta trở về. Hơn nữa, hai chữ ‘lộng gió’ có ý nghĩa trái tim nhân dân sẽ rộng mở, niềm tin sẽ vỗ về họ đón những làn gió cách mạng thắng lợi

Nhân vật trữ tình của bài thơ đứng cao trên dãy Trường Sơn. Ở đó, nhìn thấy toàn bộ Trường Sơn hùng vĩ và cảm nhận được sức mạnh của con người Việt Nam, một khu rừng kỳ lạ với lá đỏ xào xạc. Ở đây có một mối liên hệ giữa lá mùa thu và quân đội. Liệu những chiếc lá sẽ chuyển sang màu đỏ, hay trái tim anh sẽ tràn đầy hận thù và anh sẽ lao vào trận chiến? Giữa mùa gió, Trường Sơn mênh mông. Gió thổi dữ dội, lá mùa thu rơi đầy trời. Cuộc kháng chiến chống Mỹ đã bước vào giai đoạn cuối, quân ta hành quân nhanh xông vào trận, bước chân uy lực làm rung chuyển núi đồi, bụi đỏ bay mù mịt, làm mờ bầu trời rực lửa. Đội quân Trường Sơn mờ ảo và lá đỏ hòa quyện trong khói lửa là hình ảnh có tính thẩm mỹ rất cao, thể hiện tài năng của nhà thơ. Nguyễn Đình Thi đã sử dụng ngôn từ chân thực và nhịp điệu thơ mạnh mẽ để dung bài thơ giản dị này mô tả những khung cảnh và không khí thật hào hùng, hùng vĩ và đầy màu sắc sử thi.

‘Đoàn quân vẫn đi vội vã
 

Bụi Trường Sơn nhòa trời lửa’

Con đường này đầy chông gai. ‘Đoàn quân vẫn đi vội vã’, với nhiều bước tiến mạnh mẽ, vội vã, dài làm rung chuyển núi rừng, ‘làm nhòa bầu trời lửa”, vượt qua khó khăn, vượt qua nắng chói chang và đạn phía đằng trước. Bài thơ miêu tả cuộc hành quân hào hùng, thần tốc, gợi lên không khí hào hùng của giai đoạn cuối của cuộc chiến, chuẩn bị tổng tấn công và đồng loạt nổi dậy giải phóng hoàn toàn miền Nam. Trong bối cảnh chung này, xuất hiện những hình ảnh đẹp đẽ là biểu tượng của chiến tranh nhân dân – em gái tiền phương, bộ đội liên lạc hay những cô gái trẻ xung phong. Sự có mặt của cô gái trên đỉnh Trường Sơn, nơi tiền tuyến của quê hương, nhắc nhở chúng ta về tương lai của cuộc đấu tranh mà tất cả mọi người đều tham gia, trong đó có những cô gái trẻ, xinh đẹp, mảnh mai lẽ ra phải được sống hoà bình.

Trong không khí sôi sục của cách mạng và ánh sáng của những lý tưởng mới, hình ảnh người phụ nữ hiện lên với vẻ đẹp mới hơn bao giờ hết. Đó là vẻ đẹp của con người hòa mình vào thế giới đó, được giải phóng khỏi xiềng xích bạo lực và xiềng xích của những lễ nghi phong kiến mà làm công việc chung của đất nước. Đây là những nữ thanh niên tình nguyện tại đường Trường Sơn máu lửa. ‘Vai áo bạc’ làm tác giả nhớ lại những ngày đã qua. Nhưng những cô gái mảnh mai này đã vượt qua tất cả và ở đây với khẩu súng trên vai.

Tuy nhiên, quân đội vẫn tiếp tục không ngừng nghỉ, và người lính nhà thơ chỉ có thời gian để ý đến tình trạng Tổ quốc, gửi lời chào và lời hứa.

‘Chào em, em gái tiền phương

Hẹn gặp nhé giữa Sài Gòn’

Người dân đứng bên đường như một biểu tượng, như một điểm mốc, đoàn quân ra đi cùng họ, hân hoan, tin vào chiến thắng Sài Gòn, mục tiêu tấn công đã rất gần và đường đến chiến thắng không còn xa. Sài Gòn là nơi hội tụ của nhiều thế hệ người Việt, là sự đón tiếp bao gồm lòng nhiệt huyết của tuổi trẻ, lý tưởng độc lập, tự do, sự lạc quan và niềm tin vào thắng lợi cuối cùng.