Nhà văn Lev. Tolstoy có nói: “Cần phải lựa chọn một cách nghiêm ngặt xem nên học gì và không nên học gì.” Thật vậy, vai trò và vị trí của việc học là không thể chối cãi, nhất là trong xã hội phát triển như hiện nay “học, học nữa, học mãi”. Học là một chuyện, nhưng biết rõ mình cần học gì và học như thế nào lại là một câu chuyện khác. Việc định vị bản thân mình có vai trò vô cùng quan trọng trong việc đi đến thành công sau này. Và như chúng ta thấy, xã hội ngày nay chuộng bằng cấp nên việc học Đại học được xem như một giấc mơ tuyệt vời cho phụ huynh lẫn học sinh. Tuy nhiên, liệu học Đại học có phải là con đường duy nhất dẫn đến thành công hay không?

Theo quan điểm cá nhân, tôi cho rằng học Đại học là một trong những con đường dẫn đến thành công nhưng không phải là con đường duy nhất. Đồng ý rằng Đại học đào tạo cho chúng ta rất nhiều kiến thức, kiến tạo cho chúng ta rất nhiều kĩ năng qua các hoạt động phong trào và cho chúng ta rất nhiều cơ hội trải nghiệm, thử thách. Tuy nhiên, nói như vậy không có nghĩa ai cũng thích hợp với môi trường Đại học. Ở Việt Nam những năm gần đây, dường như việc vào Đại học là một yêu cầu “tối thiểu” đối với học sinh sau mười hai năm ngồi trên ghế nhà trường. Thậm chí, nhiều phụ huynh còn cho con em du học vô tội vạ, chủ yếu vì danh chứ chưa thực sự căn cứ trên năng lực và nhu cầu.

Thứ hai, chúng ta thấy đào tạo Đại học chưa đáp ứng đủ yêu cầu xã hội. Điều này cũng dễ hiểu, và càng dễ hiểu hơn đối với môi trường giáo dục nước nhà. Việc học Đại học đối với sinh viên như “chương trình cấp 4”. Nghĩa là các em vẫn chưa được biết thế nào là tinh thần tự học, chưa thấy sự khác biệt trong môi trường mình đã bao đêm thức trắng để có thể xuất sắc được vào. Hầu hết kiến thức cũng chỉ là nhai lại, là thuộc lòng chứ chưa phải kiến tạo. Kĩ năng lại càng xa lạ, việc làm việc nhóm lúc nào cũng bất cập và kém hiệu quả, giao tiếp xã hội không cải thiện, đứng trước đám đông còn sợ hãi và chưa đủ tự tin để trình bày một vấn đề…. Vậy thử hỏi, bốn năm trong môi trường Đại học, các em học những gì và phát triển bản thân ra sao?

Đó là còn chưa kể những khiếu nại tố cáo đào tạo Đại học không đáp ứng được nhu cầu việc làm của các nhà tuyển dụng. Hầu hết những gì sinh viên mang ra khỏi khuôn viên trường Đại học chỉ là lý thuyết, trong khi xã hội là thực tế, là chuyển động từng phút, từng giây. Dường như thiếu vắng sự kết nối giữa “học” và “hành”. Vậy, tại sao phải lao đầu vào “học” để rồi không đáp ứng được yêu cầu của “hành”?

Thứ ba, nếu bản thân chúng ta không thích hợp với môi trường Đại học, tại sao phải gượng ép mình? Học Đại học có quan trọng đến mức chỉ vì trượt cánh cổng này mà chúng ta rơi vào bế tắc, từ bỏ tương lai và thậm chí là tự tử? Trước khi thấy bế tắc vì cánh cửa Đại học, bạn hãy nhìn xem bao nhiêu con người bước ra từ cánh cửa này mà vẫn thất nghiệp. Vậy, nhân tố quyết định ở đây là con người chứ không phải việc chúng ta có bao nhiêu bằng cấp? Bằng cấp chỉ là yếu tố tiên quyết, nếu có hàng chục hàng trăm loại bằng nhưng thực lực trống rỗng thì liệu, bạn có thể trụ lại được với công việc đó hay không?

Rất nhiều bạn trẻ ngày nay muốn thử sức mình bằng những hành động thiết thực ngoài xã hội, vậy tại sao không thử? Nếu bạn cảm thấy việc lao ra cuộc đời thực tế ngoài kia bồi bổ sự phát triển bản thân nhiều hơn vậy tại sao cứ cố níu kéo mình trong môi trường Đại học. Đại học chỉ là một cánh cửa trong vô vàn cánh cửa, là một con đường trong vô vàn con đường. Định vị được giá trị bản thân và lựa chọn được những gì thực sự phù hợp với mình mới thực sự là khôn ngoan. Chúng ta thấy, có rất nhiều người từ bỏ giảng đường nhưng vẫn thành công và có rất nhiều tỷ phú bước ra từ cánh cửa cuộc đời chứ không phải Đại học. Trong đó, Bill Gates là một ví dụ điển hình. Bill Gates từng đạt được điểm số gần như hoàn hảo trong kỳ thi SAT và ghi danh vào Đại học Harvard năm 1973. Tuy nhiên chỉ 2 năm sau đó, ông bỏ học để thành lập công ty cùng với Paul Allen, chính là khởi đầu của đế chế hùng mạnh Microsoft. Năm 2009, Forbes đánh giá tổng tài sản của Bill Gates vào khoảng 40 tỷ USD. Một ví dụ khác là tỷ phú dầu mỏ John D. Rockefeller – ông đã bỏ ngang trung học và trở thành tỷ phú Mỹ đầu tiên trong lịch sử.

Nói như vậy không có nghĩa là chúng ta xem thường bằng Đại học hay cổ vũ cho việc từ bỏ học Đại học để lao vào xã hội. Nếu bạn chưa đủ kiến thức nền, chưa đủ kinh nghiệm, sự háo thắng cùng non nớt sẽ khiến bạn thất bại từ những bước chân đầu tiên. Học ở đâu không quan trọng, quan trọng là bạn học như thế nào. Tương lai được xây đắp từ việc bạn đầu tư cho sự nghiệp học hành từ ngày hôm nay, ngay giờ phút này. Sự thành công chỉ có thể được dựng nên từ những nền móng vững chắc, muốn có quả ngọt bạn phải là người gieo trồng. Biết được mảnh đất nào nên gieo trồng loại hạt nào cũng là biết được bản thân bạn có được những gì và cần phải phát triển những gì!

Sức khỏe, tinh thần và ý chí là những yếu tố quan trọng nhất để làm hành trang cho bạn trong cuộc chinh phục tri thức, chinh phục tương lai. Thay vì đuổi theo xã hội, nghe theo những nhận định hời hợt của đám đông bạn hãy lắng nghe tiếng nói của tâm hồn, của đam mê để hiện thực hóa giấc mơ của mình.

Gia tài lớn nhất của tuổi trẻ là nhiệt huyết, là hi vọng, là chấp nhận thất bại và đứng lên. Bạn không cần phải dùng một bằng cấp nào để tô vẽ giá trị của bản thân mình nhưng không thể vì thế mà khinh thường những bằng cấp mình không đủ năng lực để vươn tới. Ranh giới giữa tự tin và tự kiêu là vô cùng mơ hồ và nếu không cẩn thận, bất cứ ai cũng có thể trượt chân.

Tôi tin, với học sinh, việc học Đại học là giấc mơ của nhiều người nhưng đồng thời tôi cũng tin rằng, có rất nhiều bạn trẻ can đảm lựa chọn con đường khác ngoài con đường này. Và mỗi chúng ta ai cũng cần học cách tôn trọng ước mơ, đam mê của nhau. Vì thế, chỉ cần định vị được giá trị của bản thân, thành công sẽ đến với bạn.