Quá trình nội sinh là nguyên nhân chính của quá trình tạo núi. Quá trình nội sinh là quá trình diễn ra bên trong Trái Đất, bao gồm các hoạt động như kiến tạo, xâm nhập magma, phun trào núi lửa,... Các quá trình này có thể gây ra sự dịch chuyển, nâng lên hoặc hạ xuống của các lớp vỏ Trái Đất. Khi các lớp vỏ Trái Đất bị dịch chuyển và nâng lên, chúng sẽ tạo thành các dãy núi.

Các quá trình nội sinh chính tạo núi bao gồm:

• Kiến tạo sơn: Là quá trình các mảng kiến tạo di chuyển và va chạm với nhau. Khi các mảng kiến tạo va chạm, chúng sẽ bị nén lại và tạo ra các dãy núi.
• Hoạt động của núi lửa: Khi magma xâm nhập vào lớp vỏ Trái Đất và phun trào lên bề mặt, nó có thể tạo ra các dãy núi lửa.
• Dịch chuyển của các đứt gãy: Khi các đứt gãy hoạt động, chúng có thể gây ra sự dịch chuyển của các khối đá, dẫn đến sự hình thành các dãy núi.

Các quá trình ngoại sinh cũng có thể góp phần vào quá trình tạo núi, nhưng chúng không phải là nguyên nhân chính. Các quá trình ngoại sinh bao gồm các hoạt động như phong hóa, xói mòn, bồi tụ,... Các quá trình này có thể làm cho các dãy núi bị bào mòn và hạ thấp, nhưng chúng không thể tạo ra các dãy núi mới.

Ví dụ, dãy Hi-ma-lay-a được hình thành do quá trình kiến tạo sơn. Khi mảng Ấn Độ va chạm với mảng Á-Âu, nó đã gây ra sự nén lại của các lớp vỏ Trái Đất, dẫn đến sự hình thành của dãy Hi-ma-lay-a. Dãy Hi-ma-lay-a là dãy núi cao nhất thế giới và là kết quả của quá trình nội sinh.