Vị trí địa lý là một trong những yếu tố quan trọng tác động đến sự phát triển kinh tế - xã hội của một địa phương. Đối với Hà Nội, vị trí địa lý có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, góp phần tạo nên những lợi thế cạnh tranh, thúc đẩy sự phát triển của Thủ đô trên nhiều lĩnh vực.
Về mặt kinh tế, vị trí địa lý của Hà Nội có những thuận lợi sau:
Là trung tâm của đồng bằng sông Hồng - vùng kinh tế trọng điểm của cả nước. Đồng bằng sông Hồng là vùng đất màu mỡ, có nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú, dân cư đông đúc, tập trung nhiều trung tâm kinh tế, công nghiệp, dịch vụ lớn của cả nước. Vị trí trung tâm đồng bằng sông Hồng giúp Hà Nội dễ dàng tiếp cận với nguồn tài nguyên thiên nhiên, lao động, thị trường tiêu thụ,... của vùng.
Nằm trên tuyến giao thông huyết mạch của cả nước. Hà Nội là điểm giao thoa của các tuyến đường bộ, đường sắt, đường thủy quan trọng của cả nước. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho Hà Nội trong việc giao thương, vận chuyển hàng hóa, nguyên liệu,... với các tỉnh, thành phố khác trong nước và quốc tế.
Có tiềm năng phát triển du lịch. Hà Nội là thành phố có bề dày lịch sử, văn hóa lâu đời, với nhiều danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử nổi tiếng. Vị trí địa lý thuận lợi giúp Hà Nội dễ dàng thu hút du khách từ khắp nơi trên thế giới.
Những thuận lợi về vị trí địa lý đã góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế của Hà Nội. Trong những năm qua, Hà Nội đã trở thành trung tâm kinh tế lớn của cả nước, với tốc độ tăng trưởng kinh tế cao, cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực.
Về mặt xã hội, vị trí địa lý của Hà Nội cũng có những thuận lợi sau:
Là trung tâm chính trị, văn hóa, giáo dục, khoa học kỹ thuật của cả nước. Hà Nội là nơi đặt trụ sở của các cơ quan trung ương của Đảng, Nhà nước, các bộ, ngành, đoàn thể,... Đây cũng là nơi tập trung nhiều trường đại học, cao đẳng, viện nghiên cứu,... có uy tín trong cả nước. Vị trí trung tâm về chính trị, văn hóa, giáo dục, khoa học kỹ thuật giúp Hà Nội thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao, thúc đẩy sự phát triển văn hóa, giáo dục, khoa học kỹ thuật của Thủ đô.
Là trung tâm du lịch của cả nước. Với bề dày lịch sử, văn hóa lâu đời, cùng nhiều danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử nổi tiếng, Hà Nội là điểm đến hấp dẫn của du khách trong và ngoài nước. Vị trí địa lý thuận lợi giúp Hà Nội dễ dàng thu hút du khách, thúc đẩy sự phát triển ngành du lịch của Thủ đô.
Những thuận lợi về vị trí địa lý đã góp phần thúc đẩy sự phát triển xã hội của Hà Nội. Trong những năm qua, Hà Nội đã trở thành trung tâm văn hóa, giáo dục, khoa học kỹ thuật, du lịch lớn của cả nước.
Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi, vị trí địa lý của Hà Nội cũng tiềm ẩn một số hạn chế, như:
Vị trí nằm ở vùng đồng bằng ven biển, chịu ảnh hưởng của bão, lũ. Điều này gây khó khăn cho công tác phòng chống thiên tai, bảo vệ môi trường.