Cuối thế kỉ XIX và đầu thế kỉ XX, cả Việt Nam và Xiêm (nay là Thái Lan) đều đối mặt với nguy cơ xâm lược từ các thực dân phương Tây. Tuy nhiên, Việt Nam đã mất độc lập trong khi Xiêm vẫn giữ được độc lập. Có một số nguyên nhân chính để giải thích sự khác biệt này:

1. Sự chia rẽ và nội chiến trong Việt Nam: Trước khi thực dân phương Tây xâm lược, Việt Nam đã trải qua một thời kỳ chia rẽ và nội chiến. Sự tranh chấp giữa các triều đình và các phong trào kháng chiến nội bộ đã làm suy yếu sức mạnh và đoàn kết của Việt Nam trước thực dân. Trong khi đó, Xiêm đã duy trì sự ổn định chính trị và độc lập tương đối.

2. Chiến lược ngoại giao thông minh của Xiêm: Xiêm đã sử dụng chiến lược ngoại giao thông minh để duy trì độc lập của mình. Quốc vương Rama IV và Rama V đã thực hiện một chính sách cân nhắc giữa các thế lực thực dân, đồng thời duy trì mối quan hệ tốt với các nước lân cận. Điều này đã giúp Xiêm tránh được xâm lược và duy trì độc lập.

3. Sự ưu ái của thực dân phương Tây đối với Xiêm: Thực dân phương Tây đã coi Xiêm là một quốc gia có lợi ích kinh tế và chính trị. Họ đã thực hiện một chính sách ưu ái đối với Xiêm, cho phép quốc gia này giữ được độc lập và tự quản trong một mức độ nhất định. Trong khi đó, Việt Nam đã trở thành một thuộc địa của Pháp sau khi bị xâm lược và chiếm đóng.

4. Sự khác biệt về địa lý và văn hóa: Địa lý và văn hóa cũng có vai trò quan trọng trong việc giữ độc lập. Xiêm có địa lý tự nhiên khá bảo vệ, với các dãy núi và sông lớn bao quanh, làm cho việc xâm lược trở nên khó khăn hơn. Ngoài ra, văn hóa và tôn giáo của Xiêm cũng đã tạo nên sự đoàn kết và lòng yêu nước mạnh mẽ, giúp đảm bảo độc lập của quốc gia.

Tóm lại, sự mất độc lập của Việt Nam và sự giữ được độc lập của Xiêm trong cuối thế kỉ XIX và đầu thế kỉ XX có thể được giải thích bằng sự chia rẽ và nội chiến trong Việt Nam, chiến lược ngoại giao thông minh của Xiêm, sự ưu ái của thực dân phương Tây đối với Xiêm, và sự khác biệt về địa lý và văn hóa.