Tính đa dạng của phân tử ADN được thực hiện bằng cách xem xét sự khác biệt trong cấu trúc và thành phần của các chuỗi ADN. Các yếu tố quan trọng trong việc đánh giá đa dạng của phân tử ADN bao gồm:

1. Đa dạng cấu trúc: ADN có thể tồn tại dưới nhiều dạng cấu trúc khác nhau, bao gồm dạng kép xoắn (B-DNA), dạng xoắn đúc (A-DNA), dạng xoắn nghiêng (Z-DNA) và các dạng khác. Sự khác biệt trong cấu trúc này có thể ảnh hưởng đến khả năng tương tác và chức năng của ADN.

2. Đa dạng nucleotide: ADN được tạo thành từ 4 loại nucleotide gồm adenine (A), thymine (T), cytosine (C) và guanine (G). Sự khác biệt trong tỷ lệ và thứ tự của các nucleotide này tạo ra đa dạng trong chuỗi ADN. Ví dụ, một chuỗi ADN có thể có tỷ lệ A và T cao hơn so với C và G, trong khi một chuỗi khác có thể có tỷ lệ ngược lại.

3. Đa dạng gen: Gen là các đoạn chuỗi ADN chứa thông tin di truyền. Sự khác biệt trong số lượng, vị trí và chức năng của các gen tạo ra đa dạng genetict trong các loài và cá thể. Đa dạng gen có thể dẫn đến sự khác biệt trong các đặc điểm di truyền và sự phát triển của các cá thể.

4. Đa dạng genôm: Genôm là tổng số các gen có trong một tế bào hoặc một cá thể. Sự khác biệt trong kích thước, tổ chức và thành phần của genôm giữa các loài và cá thể tạo ra đa dạng genôm. Đa dạng genôm có thể ảnh hưởng đến khả năng thích ứng và sự tồn tại của các loài trong môi trường khác nhau.

Các phương pháp nghiên cứu như phân tích chuỗi ADN, kỹ thuật PCR (Polymerase Chain Reaction), phân tích RFLP (Restriction Fragment Length Polymorphism) và phân tích SNP (Single Nucleotide Polymorphism) được sử dụng để đánh giá và phân tích đa dạng của phân tử ADN.