Để tính tỉ lệ kiểu gen và dị hợp ở thế hệ thứ 3, ta cần biết quy luật di truyền của gen đó. Nếu gen Aa là gen liên hợp, tức là gen A và a nằm trên cùng một nhiễm sắc thể, ta có thể áp dụng quy luật di truyền Mendel để tính tỉ lệ kiểu gen và dị hợp.

Theo quy luật Mendel, khi lai ghép hai cá thể Aa với nhau, tỉ lệ kiểu gen và dị hợp trong thế hệ F1 sẽ là 1:2:1. Tức là có 1/4 cá thể mang kiểu gen AA, 2/4 cá thể mang kiểu gen Aa, và 1/4 cá thể mang kiểu gen aa.

Tiếp theo, khi lai ghép hai cá thể Aa trong thế hệ F1 với nhau, tỉ lệ kiểu gen và dị hợp trong thế hệ F2 sẽ là 1:2:1. Tức là có 1/4 cá thể mang kiểu gen AA, 2/4 cá thể mang kiểu gen Aa, và 1/4 cá thể mang kiểu gen aa.

Vì vậy, trong thế hệ thứ 3, tỉ lệ kiểu gen và dị hợp sẽ tiếp tục theo quy luật Mendel, tức là 1:2:1.

Tuy nhiên, nếu gen Aa là gen độc lập, tức là gen A và a nằm trên hai nhiễm sắc thể khác nhau, tỉ lệ kiểu gen và dị hợp trong thế hệ thứ 3 sẽ phụ thuộc vào quy luật di truyền của gen đó.