Chiến thắng Điện Biên Phủ là một “thiên sử vàng” và “đã được ghi vào lịch sử dân tộc như một Bạch Đằng, một Chi Lăng, hay một Đống Đa của thế kỷ 20"(2). Đây là kết quả của nhiều yếu tố hợp thành, mà ngọn nguồn sâu xa chính là bản lĩnh, trí tuệ và chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam trong thời đại Hồ Chí Minh.

Chiến thắng Điện Biên Phủ của dân tộc ta, thật xứng đáng “được ghi vào lịch sử dân tộc như một Bạch Đằng, một Chi Lăng hay Đống Đa trong thế kỷ XX và đi vào lịch sử thế giới như một chiến công chói lọi, đột phá thành trì của hệ thống nô dịch thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc”.

Chiến dịch Điện Biên Phủ diễn ra trong ba đợt chính:

Đợt 1 (13 đến 17/3/1954): Quân Việt Nam dũng cảm tiêu diệt cụm cứ điểm Him Lam và Độc Lập, bức hàng cứ điểm Bản Kéo, phá vỡ cửa ngõ phía Bắc của cứ điểm Điện Biên Phủ. Họ tiêu diệt và bắt sống hơn 2.000 quân địch, phá hủy 25 máy bay, uy hiếp sân bay Mường Thanh. Tư lệnh pháo binh Pháp - đại tá Pirốt - tự sát vì không thể đối phó với pháo binh của quân Việt Nam.

Đợt 2 (30/3 đến 30/4/1954): Quân Việt Nam tiến công các cứ điểm phía Đông, chặt chẽ vòng vây, liên tục tiến công và kiểm soát sân bay Mường Thanh, hạn chế tiếp viện cho địch. Đây là đợt tấn công dai dẳng nhất, kéo dài nhiều ngày, quyết liệt nhất. Sau đợt này, quân địch rơi vào tình trạng bị động và tinh thần chiến đấu giảm xuống rõ rệt.

Đợt 3 (01/5 đến 07/5/1954): Quân Việt Nam đánh chiếm các cứ điểm phía Đông và tiến hành tổng tiến công tiêu diệt toàn bộ cứ điểm Điện Biên Phủ. Trận chiến tại đồi A1 rất quyết liệt, quân Việt Nam tiêu diệt các lô cốt và phá hầm ngầm, khiến tên chỉ huy đồi A1 và khoảng 400 tên địch phải xin đầu hàng. Vào lúc 17 giờ 30 phút ngày 07/5/1954, quân Việt Nam chiếm sở chỉ huy của địch, buộc tướng Đờ Cát và toàn bộ binh lính tập đoàn Điện Biên Phủ phải xin đầu hàng. Quân Việt Nam tiếp tục tiến công, đánh đuổi địch về Thượng Lào và bắt giữ toàn bộ quân địch.
 Kết quả của Chiến dịch Điện Biên Phủ 1954:

 

Kết quả, bắt sống tướng De Castries, tiêu diệt và bắt sống 16.200 tên địch, bắn rơi 62 máy bay, thu 64 ô tô và tịch thu toàn bộ vũ khí, đạn dược, quân trang quân dụng của địch. Giải phóng được nhiều vùng rộng lớn. Đã giáng một đòn mạnh, quyết định, đập tan hoàn toàn kế hoạch Nava của Pháp.

Ý nghĩa :

– Thắng lợi của chiến dịch Điện Biên Phủ chứng tỏ sự lãnh đạo tài tình, sáng suốt của Đảng và đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh.

– Chiến thắng Điện Biên Phủ đã giáng một đòn mạnh, quyết định, đập tan hoàn toàn kế hoạch Nava của Pháp. Cuộc kháng chiến đã chấm dứt hoàn toàn ách xâm lược của thực dân Pháp trên đất nước ta và các nước trên bán đảo Đông Dương.

– Bảo vệ và phát triển thành quả Cách mạng Tháng Tám năm 1945; mở ra một giai đoạn cách mạng mới, tiến hành cách mạng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc, đấu tranh giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, đưa cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội.

– Làm xoay chuyển cục diện chiến tranh Đông Dương, giáng một đòn quyết định vào ý chí xâm lược của thực dân Pháp.

– Chiến dịch Điện Biên Phủ là một trận đánh “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”, trực tiếp đưa Pháp ngồi vào bàn đàm phán, ký kết Hiệp định Giơnevơ về chấm dứt chiến tranh, lại hoà bình ở Việt Nam, tạo điều kiện để nhân dân ta giải phóng một nửa đất nước, đưa miền Bắc tiếp tục đi lên xã hội chủ nghĩa.

– Khẳng định sự giúp đỡ to lớn về cả vật chất và tinh thần của bạn bè quốc tế, các nước xã hội chủ nghĩa mà đại diện là Liên Xô và Trung Quốc.

– Chiến thắng Điện Biên Phủ đã góp phần to lớn vào phong trào đấu tranh vì hòa bình, tiến bộ của nhân loại.