Địa hình tỉnh Phú Thọ mang đặc điểm nổi bật là chia cắt tương đối mạnh vì nằm ở phần cuối của dãy Hoàng Liên Sơn, nơi chuyển tiếp giữa miền núi cao và miền núi thấp, gò đồi, độ cao giảm dần từ Tây Bắc xuống Đông Nam= > diện tích đồi núi, đất dốc nhiều, chiếm 64,52%

Phú Thọ có tổng diện tích đất tự nhiên là 353,45 nghìn ha, trong đó diện tích đất nông nghiệp trên 297 nghìn ha, đất phi nông nghiệp trên 53 nghìn ha, đất chưa sử dụng còn hơn 2,6 nghìn ha.

Trên địa bàn tỉnh Phú Thọ có 26 đơn vị đất thuộc 7 nhóm đất chính: Nhóm đất cát (C) - Arenosols (AR) - là nhóm đất có ít diện tích, 1.276,38 ha, chiếm 0,42% tổng diện tích điều tra, phân bố trên địa bàn thành phố Việt Trì và 2 huyện Lâm Thao, Thanh Sơn.

Nhóm đất phù sa (P) - Fluvisols (FL) Diện tích 35.768 ha, chiếm 11,84% tổng diện tích điều tra, phân bố trên địa bàn toàn tỉnh, nhiều nhất ở huyện Cẩm Khê.

Nhóm đất glây (GL) - Gleysol (GL) Diện tích 17.544 ha, chiếm 5,81% tổng diện tích điều tra, chia thành 3 đơn vị đất với 14 đơn vị phụ đất, phân bố tại địa bàn các huyện.

Nhóm đất có tầng sét loang lổ (L) - Plinthosols (PT) Có diện tích ít nhất, 248 ha, chỉ chiếm 0,08% tổng diện tích đất điểu tra, nằm trên địa bàn huyện Lâm Thao.

Nhóm đất xám (X) - Acrisols (AC) Là nhóm đất có diện tích lớn nhất, 241.696 ha, chiếm 80,03% tổng diện tích đất điều tra, phân bố trên địa bàn toàn tỉnh.

Đất tầng mỏng (E) - Leptosols (LP) Nhóm đất này có diện tích 3.186 ha, chỉ chiếm 1,05% tổng diện tích điều tra, phân bố ở một số huyện như Đoan Hùng (488 ha), Hạ Hòa (487 ha).

Nhóm đất đỏ (F) - Ferralsols (FR) Nhóm đất này chỉ phân bố trên địa bàn huyện Tân Sơn với diện tích 2.303 ha.