Nền kinh tế ở Mường Lò là nền kinh tế nông nghiệp, người dân quanh năm gắn bó với nương rẫy, sông suối. Trong cuộc sống sinh hoạt hằng ngày, người Thái phải lăn lộn với thiên nhiên, đấu tranh chống lại thú dữ. Mỗi lần hoàn thành được một công việc quan trọng, chinh phục được thiên nhiên hay chiến thắng kẻ thù thì mọi người lại tổ chức lễ hội nhảy múa để ăn mừng. Tất cả người dân, không kể nam nữ, già trẻ cùng nắm tay nhau và nhảy múa quanh đống lửa lớn để ăn mừng. Từ năm này qua tháng nọ, các lễ hội này được diễn ra nhiều lần nên các động tác múa xòe cũng trở nên thuần thục và có ý thức. Những điệu xòe này chủ yếu là những điệu múa mô phỏng lại quá trình canh tác, sản xuất khai phá đất, làm rẫy hay lấy nước hoặc đơn giản hơn là phản ánh đời sống tinh thần của người dân. Có thể thấy rằng              Hội Xòe Mường Lò đã được hình thành và phát triển cùng với quá trình hình thành bản sắc dân tộc Thái.
Hội Xòe Mường Lò nổi bật với sáu điệu xòe cổ hay còn được gọi và “xé cáu ké” theo tiếng Thái. Sáu điệu múa này bao gồm: xòe vòng, vòng tròn vỗ tay, tung khăn, bổ bốn, tiến lùi, nâng khăn mời rượu. Lễ hội này đã được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia vào năm 2017.