Đường lối kháng chiến của Đảng giai đoạn 1946 – 1954 từng bước hoàn chỉnh và thể hiện tập trung trong 3 văn kiện lớn được soạn thảo, công bố trước và sau ngày toàn quốc kháng chiến bùng nổ. Đó là văn kiện Toàn dân kháng chiến của Trung ương Đảng (12/12/1946); Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến của Hồ Chí Minh (19/12/1946); tác phẩm Kháng chiến nhất định thắng lợi của Trường Chinh.
Đó là sự kế thừa và phát triển truyền thống yêu nước, truyền thống quân sự cả nước chung sức đánh giặc của dân tộc Việt Nam lên một trình độ mới, một chất lượng mới phù hợp với xu thế phát triển của thời đại và thực tế của cách mạng Việt Nam. Nội dung cơ bản của đường lối kháng chiến được Đảng ta xác định là toàn dân, toàn diện, trường kỳ và tự lực cánh sinh.
Toàn dân kháng chiến: là nội dung chính của chiến tranh nhân dân Việt Nam, chi phối mọi chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, chi phối kế hoạch tác chiến nghệ thuật quân sự và phương hướng xây dựng lực lượng.
Toàn dân kháng chiến là tất cả mọi người dân Việt Nam đều tham gia đánh giặc, trong đó lực lượng vũ trang ba thứ quân làm nòng cốt. Cách đánh giặc trong chiến tranh nhân dân là thế “thiên la địa võng” đối với quân thù; đánh địch ở phía trước, ở phía sau, ngay trong lòng địch, chiến trường không phân chiến tuyến. Mỗi người dân là một chiến sĩ, mỗi làng xóm là một pháo đài, tạo ra thế cài răng lược, chiến tranh lộn ẩu, chiến tranh bao vây, chiến tranh không mặt trận, chiến tranh tiêu thổ. Điều này đã được Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu rõ trong Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến (tháng 12-1946): “Bất kỳ đàn ông, đàn bà, bất kỳ người già, người trẻ, không chia tôn giáo, đảng phái, dân tộc. Hễ là người Việt Nam thì phải đứng lên đánh thực dân Pháp để cứu Tổ quốc. Ai có súng dùng súng. Ai có gươm dùng gươm, không có gươm thì dùng cuốc, thuổng, gậy gộc. Ai cũng phải ra sức chống thực dân Pháp cứu nước”, đây chính là một định hướng chiến lược, một cẩm nang hoạt động đối với toàn dân ngay từ đầu cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.
Toàn diện kháng chiến: là kháng chiến cả về chính trị, quân sự, kinh tế, văn hóa, ngoại giao nhằm huy động mọi tiềm lực vật chất, tinh thần của đất nước, liên hiệp với mọi lực lượng cách mạng tiến bộ và hòa bình trên thế giới, kết hợp mọi hình thức đấu tranh để đánh bại kẻ thù.