Bài thơ "Chốn quê" của Nguyễn Khuyến là một bức tranh chân thực và sâu sắc về cuộc sống khó khăn, vất vả của người nông dân Việt Nam trong thời kỳ phong kiến. Tác giả đã khéo léo sử dụng ngôn từ giản dị, mộc mạc để miêu tả cảnh cày cấy thất bát, mùa màng không đạt, và những gánh nặng thuế má, nợ nần đè nặng lên vai người dân. Hình ảnh "chiêm mất đằng chiêm, mùa mất mùa" và "phần thuế quan Tây, phần trả nợ" cho thấy sự bấp bênh, thiếu thốn trong cuộc sống hàng ngày. Những câu thơ như "sớm trưa dưa muối cho qua bữa" và "chợ búa trầu chè chẳng dám mua" càng làm nổi bật sự tằn tiện, kham khổ của người dân. Tuy nhiên, trong hoàn cảnh khó khăn ấy, vẫn hiện lên một niềm tin, một hy vọng mong manh vào tương lai tốt đẹp hơn qua câu "nhờ trời rồi cũng mấy gian kho". Bài thơ không chỉ phản ánh hiện thực xã hội mà còn thể hiện tấm lòng cảm thông, chia sẻ của Nguyễn Khuyến đối với những người nông dân nghèo khổ. Qua đó, tác giả cũng ngầm phê phán chế độ phong kiến bất công, áp bức, bóc lột người dân lao động.