Hàng hoá sức lao động xuất hiện sau này chứ không phải ngay lúc con người mới bắt đầu cuộc sống. Nó xuất hiện do sự tách biệt giữa hoạt động kinh tế cá nhân với mục đích kinh tế.

Lý do hàng hoá sức lao động xuất hiện muộn không phải vì bản chất tồn tại mãi mãi mà bởi sự tiến hoá lịch sử của xã hội loài người. Trong các cộng đồng săn bắn hái lượm sơ khai, hầu hết mọi người làm theo nhiệm vụ cần thiết để duy trì nhóm của họ-đó là những nghĩa vụ không thể tránh khỏi mang tính đạo đức. Nếu ai đó chọn không thực hiện trách nhiệm của mình thì sẽ bị trục xuất khỏi nhóm. Điều này có nghĩa rằng giá trị thị trường (tiền lương) không tồn tại, hay nói cách khác, sức lao động chưa từng là hàng hóa.

Tuy nhiên, khi xã hội trở nên phức tạp hơn, chuyên môn hóa tăng lên, và tầng lớp giàu có bắt đầu thuê người làm những công việc mà họ không muốn. Lúc này, vai trò của nghề thủ công hoặc nghệ nhân ban đầu chỉ nhằm thoả mãn đam mê của họ nhưng dần chuyển sang mua bán sức lao động dưới hình thức thương mại. Việc trao đổi quyền sở hữu sức khoẻ đòi hỏi sự thừa nhận về pháp lý, điều kiện kinh tế và nhận thức xã hội đang thay đổi. Khi ý tưởng về "nghĩa vụ" phai nhạt đi, khái niệm "không có gì rẻ tiền trừ nợ nần" nổi lên. Người ta bắt đầu xem xét sức khỏe của người khác giống như bất kỳ hàng hoá nào khác. Do vậy, hàng hóa sức lao động cuối cùng đã xuất hiện.

Tóm lại, hàng hoá sức lao động xuất hiện chậm hơn nhiều so với sự khởi đầu của xã hội loài người do những tiến triển xã hội, nhận thức và pháp luật kéo dài quá trình này. Nó không mệnh lệnh tuyệt đối và nhất quán phải luôn tồn tại suốt quá trình toàn bộ lịch sử loài người.