Mở bài
- Giới thiệu tác giả Nguyễn Khuyến: Một nhà thơ nổi tiếng thời kỳ cuối thế kỷ 19, với nhiều tác phẩm thơ ca mang tính triết lý và cảm hứng thiên nhiên.
- Giới thiệu bài thơ "Cuốc kêu cảm hứng": Một tác phẩm tiêu biểu của Nguyễn Khuyến, bày tỏ nỗi lòng trước cảnh đất nước và cuộc sống con người.

Thân bài

 1. Hoàn cảnh sáng tác và cảm hứng chủ đạo
- Bài thơ được sáng tác trong bối cảnh đất nước loạn lạc, lòng người hoang mang.
- Tiếng cuốc kêu gợi lên nỗi buồn man mác, cảm hứng chủ đạo là nỗi nhớ quê hương, lòng yêu nước.

 2. Hình ảnh thiên nhiên và tiếng cuốc kêu
- Hình ảnh thiên nhiên: Mô tả cảnh sắc thiên nhiên đêm khuya tĩnh lặng.
- Tiếng cuốc kêu: Tiếng cuốc kêu đêm khuya vang vọng, gợi lên nỗi buồn sâu lắng và sự tiếc nuối.

3. Nỗi lòng của tác giả
- Nỗi nhớ quê hương: Tiếng cuốc kêu gợi lên nỗi nhớ về quê hương, về những kỷ niệm xưa cũ.
- Tâm trạng hoài niệm: Tiếng cuốc kêu cũng gợi lên những suy tư về cuộc đời, sự biến đổi của thời cuộc.
- Tâm trạng trăn trở: Tác giả bày tỏ nỗi lòng trăn trở trước cảnh đất nước và cuộc sống con người.

4. Nghệ thuật biểu đạt
- Sử dụng hình ảnh và âm thanh: Hình ảnh thiên nhiên tĩnh lặng kết hợp với âm thanh tiếng cuốc kêu tạo nên không gian thơ mộng và sâu lắng.
- Ngôn ngữ giàu cảm xúc: Lời thơ mộc mạc, giản dị nhưng chứa đựng nhiều cảm xúc và suy tư sâu sắc.
- Phép ẩn dụ và tượng trưng: Tiếng cuốc kêu là ẩn dụ cho nỗi buồn, sự trăn trở và lòng yêu nước của tác giả.

 Kết bài
- Khẳng định giá trị của bài thơ "Cuốc kêu cảm hứng": Là tác phẩm tiêu biểu của Nguyễn Khuyến, thể hiện tình yêu thiên nhiên, quê hương và lòng trăn trở trước thời cuộc.
- Liên hệ với giá trị thời đại: Bài thơ vẫn giữ nguyên giá trị nghệ thuật và cảm hứng cho người đọc trong thời đại hiện nay.