Tác phẩm "Tư cách mõ" của nhà văn Nam Cao là một trong những tác phẩm nổi tiếng và được đánh giá cao trong văn học Việt Nam. Trong tác phẩm này, chủ đề và nhân vật được xây dựng một cách tinh tế và sâu sắc, mang đến cho độc giả nét đặc sắc và góc nhìn mới về cuộc sống và xã hội.
Chủ đề của "Tư cách mõ" xoay quanh cuộc sống của người dân nghèo ở miền Bắc Việt Nam trong những năm đầu thời kỳ đổi mới. Tác phẩm tập trung vào việc phân tích và phê phán những vấn đề xã hội như nghèo đói, tham nhũng và sự khắc nghiệt của cuộc sống. Tác giả Nam Cao đã đưa nhân vật Thạc (người nghèo) và ông Khiêm (quản lý mõ) vào câu chuyện để phản ánh một cách sáng tác khéo léo cảnh khó khăn của những người dân nghèo và sự bất công trong xã hội.
Trong tác phẩm, nhân vật chính Thạc có một tư cách đặc biệt. Như tên gọi, Thạc là một người làm nghề đánh cá có kỹ năng và đạo đức tử tế. Nhờ vào sự hiếu khách, lòng đồng cảm và trí thông minh của mình, Thạc trở thành một cá nhân quan trọng trong xã hội. Nhân vật này mang lại thông điệp về sự đáng trân trọng và đồng cảm với những người dưới mọi hình thức.
Nhân vật ông Khiêm, quản lý mõ, được tác giả xây dựng với một tư cách phức tạp. Mặc dù ông có vị trí quyền lực nhưng ông lại cho thấy tính cách tham lam, nhẫn tâm và không nhân danh. Điểm đặc biệt của ông là sự sắc bén và mưu mô trong việc bức xúc quyền lợi cá nhân. Nhờ tạo hình nhân vật ông Khiêm, Nam Cao đã tạo nên một nhân vật phản diện đáng ghét và đồng thời phê phán tham nhũng xã hội.
Điều đáng chú ý khác trong tác phẩm là ngôn ngữ giàu hình ảnh, mượt mà và lôi cuốn của Nam Cao. Nhân vật được xác định rõ ràng và phong phú trong tâm lý, hành vi và đối thoại. Ngoài ra, tác giả cũng sử dụng nghệ thuật mô tả chi tiết và điểm nhấn những cảm xúc đậm đà, khiến độc giả dễ dàng đồng cảm và hiểu sâu hơn về cuộc sống và nhân vật trong tác phẩm.
Với chủ đề phê phán xã hội và những nhân vật sắc nét, "Tư cách mõ" là một tác phẩm đặc sắc và mang tính nhân văn cao. Nhờ tài nghệ sáng tạo tỉ mỉ và sử dụng ngôn ngữ tinh tế, Nam Cao đã xóa bỏ mọi ranh giới về cấp bậc xã hội và địa vị, tạo ra những nhân vật sống động và góp phần khắc họa sự khắc nghiệt của cuộc sống trong một xã hội chưa công bằng.