Bài thơ "Cảnh Khuya" của Hồ Chí Minh không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật mà còn mang đậm giá trị tư tưởng và tình cảm của người chiến sĩ cách mạng. Đề tài của bài thơ xoay quanh vẻ đẹp của thiên nhiên và tâm trạng của con người trong đêm khuya tĩnh lặng.

Mở đầu, hình ảnh "tiếng suối trong như tiếng hát xa" vẽ nên một khung cảnh thiên nhiên thơ mộng, với âm thanh nhẹ nhàng, êm dịu, làm lòng người thêm thanh thản. Câu thơ không chỉ diễn tả sự yên bình của núi rừng Việt Bắc mà còn gợi nhớ đến âm thanh thuần khiết của cuộc sống.

Câu thơ thứ hai, "Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa", tiếp tục khắc họa vẻ đẹp huyền ảo của ánh trăng chiếu sáng cảnh vật. Hình ảnh trăng và bóng cây, hoa không chỉ tạo nên một bức tranh thiên nhiên sống động mà còn thể hiện sự hòa quyện giữa ánh sáng và bóng tối, giữa thiên nhiên và con người. Đây là một phương diện nghệ thuật đặc sắc, thể hiện tâm hồn nhạy cảm của tác giả.

Tuy nhiên, sự yên bình của cảnh khuya không hoàn toàn tách rời khỏi những suy tư trăn trở của người đang sống trong thời kỳ kháng chiến. Câu thơ "Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ" cho thấy rằng trong cái tĩnh lặng của đêm khuya, tâm hồn người chiến sĩ vẫn không ngừng suy nghĩ, lo lắng. Tâm trạng "chưa ngủ" không chỉ vì cảnh đẹp mà còn mang theo nỗi lo cho vận mệnh đất nước. Câu kết "Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà" khẳng định rõ ràng tấm lòng yêu nước, tinh thần trách nhiệm của Hồ Chí Minh. Người không chỉ là một thi nhân mà còn là một lãnh đạo kiệt xuất, luôn quan tâm đến vận mệnh dân tộc.

Tóm lại, đề tài bài thơ "Cảnh Khuya" không chỉ dừng lại ở những sắc thái của thiên nhiên, mà còn hòa quyện với tâm tư của người chiến sĩ cách mạng. Qua đó, tác giả thể hiện một tình yêu thiên nhiên sâu sắc, đồng thời cũng thể hiện tình yêu đất nước với nỗi trăn trở không nguôi. Bài thơ là một tác phẩm tiêu biểu cho sự kết hợp hài hòa giữa thi ca và tâm hồn cao đẹp của người chiến sĩ Hồ Chí Minh.