Tế bào cơ có một số đặc điểm cấu tạo đặc biệt để thực hiện chức năng co cơ, bao gồm:

1. Sợi cơ dài và thon: Tế bào cơ thường có hình dạng dài và mảnh, giúp tối ưu hóa sự co rút khi các sợi cơ co lại.

2. Sự có mặt của các myofibril: Trong tế bào cơ, các sợi myofibril chứa hai loại sợi protein chính là actin (sợi mảnh) và myosin (sợi dày). Sự tương tác giữa actin và myosin thông qua các cầu nối myosin giúp cơ co lại.

3. Sự có mặt của mạng lưới ống T và lưới nội cơ (sarcoplasmic reticulum): Mạng lưới ống T giúp truyền tín hiệu thần kinh đến các sợi cơ, trong khi lưới nội cơ chứa canxi, cần thiết cho quá trình co cơ.

4. Sự có mặt của nhiều nhân và ti thể: Tế bào cơ có nhiều nhân và ti thể để cung cấp năng lượng cần thiết cho quá trình co cơ.

Khi bạn đứng hoặc đi, cả cơ gấp (cơ gập) và cơ duỗi (cơ duỗi) có thể cùng co lại trong một số tình huống, ví dụ:

• Khi duy trì tư thế đứng hoặc giữ thăng bằng: Khi bạn đứng, cơ gấp và cơ duỗi cẳng chân cùng co để duy trì ổn định và thăng bằng cơ thể. Cơ gấp giúp giữ chân ở tư thế đúng và cơ duỗi giúp duy trì tư thế thẳng đứng.

• Trong các động tác phức tạp: Trong một số động tác phức tạp, cả hai nhóm cơ có thể hoạt động đồng thời để phối hợp và điều chỉnh chuyển động. Ví dụ, khi bạn thực hiện động tác nhảy hoặc chuyển động nhanh, cả hai nhóm cơ hoạt động để kiểm soát và phối hợp chuyển động.

a) Khi bị mỏi cơ cần làm gì để cơ hết mỏi?

• Nghỉ ngơi: Cung cấp thời gian để cơ được thư giãn và phục hồi.
• Kéo giãn cơ: Kéo giãn cơ nhẹ nhàng có thể giúp giảm mỏi cơ và tăng cường tuần hoàn máu.
• Xoa bóp hoặc massage: Xoa bóp cơ thể giúp giảm đau và tăng cường lưu thông máu đến các cơ.
• Uống đủ nước và bổ sung điện giải: Đảm bảo cung cấp đủ nước và các chất điện giải cần thiết cho cơ thể.

b) Trong lao động cần có những biện pháp gì để cho cơ lâu mỏi và có năng suất lao động cao?

• Khởi động trước khi làm việc: Khởi động giúp cơ thể chuẩn bị cho hoạt động, giảm nguy cơ chấn thương và mỏi cơ.
• Thực hiện các bài tập giãn cơ định kỳ: Giúp cơ bắp duy trì độ đàn hồi và giảm nguy cơ bị mỏi.
• Nghỉ ngơi hợp lý: Thực hiện nghỉ ngơi định kỳ trong quá trình làm việc để cơ bắp có thời gian phục hồi.
• Duy trì tư thế làm việc đúng: Đảm bảo tư thế làm việc hợp lý để giảm áp lực lên cơ và khớp.

• Tập luyện thường xuyên: Các bài tập tăng cường sức mạnh và sức bền giúp cơ bắp hoạt động hiệu quả hơn.
• Ăn uống hợp lý: Cung cấp đủ dinh dưỡng, đặc biệt là protein, carbohydrate và các vitamin, khoáng chất cần thiết cho cơ bắp.
• Giữ cơ thể đủ nước: Đảm bảo cung cấp đủ nước và điện giải để hỗ trợ chức năng cơ.
• Ngủ đủ giấc: Giúp cơ thể phục hồi và duy trì sức khỏe cơ bắp tốt.

a) Bộ xương có chức năng gì?

• Cung cấp khung nâng đỡ: Bộ xương tạo ra cấu trúc vững chắc cho cơ thể, giữ cho các cơ quan và mô được bảo vệ và hỗ trợ.
• Bảo vệ các cơ quan nội tạng: Các xương như xương sọ, xương ngực bảo vệ não, tim, và phổi.
• Tạo ra các tế bào máu: Tủy xương trong các xương lớn sản xuất tế bào máu (hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu).
• Hỗ trợ chuyển động: Các xương kết hợp với cơ bắp và khớp để tạo ra chuyển động cơ thể.

b) Điểm giống nhau và khác nhau giữa xương tay và xương chân

• Giống nhau:

  • Chức năng: Cả xương tay và xương chân đều là bộ phận của hệ xương và đều hỗ trợ cơ thể, bảo vệ cơ quan và tham gia vào chuyển động.
  • Cấu tạo: Cả hai loại xương đều có cấu trúc tương tự gồm lớp vỏ xương và lớp xương xốp bên trong.

• Khác nhau:

  • Chức năng chính: Xương tay chủ yếu hỗ trợ các hoạt động tinh tế như cầm nắm, trong khi xương chân chủ yếu hỗ trợ trọng lượng cơ thể và tham gia vào các hoạt động đi lại và đứng.
  • Cấu tạo và hình dạng: Xương tay thường nhỏ hơn, nhẹ hơn và linh hoạt hơn để hỗ trợ các động tác tinh vi. Xương chân thường dày và mạnh hơn để chịu đựng trọng lượng cơ thể và lực tác động lớn hơn.

• Cấu tạo khớp đầu gối và mô tả khớp động:

  Khớp đầu gối là một khớp động kiểu khớp bản lề. Cấu tạo của nó bao gồm:

  • Xương: Gồm xương đùi, xương chày và xương bánh chè.
  • Sụn: Sụn chêm và sụn khớp giúp giảm ma sát và làm mềm chuyển động.
  • Mô liên kết: Gân, dây chằng (dây chằng chéo trước và sau) và bao khớp giữ cho các xương ổn định và hỗ trợ chuyển động.
  • Dịch khớp: Dịch khớp trong bao khớp giúp giảm ma sát và cung cấp dưỡng chất cho sụn.

• Khả năng cử động của khớp động và khớp bán động khác nhau như thế nào?

  • Khớp động (khớp bản lề): Cho phép cử động trong một hướng duy nhất, ví dụ như khớp đầu gối, cử động chủ yếu là gấp và duỗi.
  • Khớp bán động: Cho phép cử động hạn chế, ví dụ như khớp giữa các đốt sống. Cử động chủ yếu là xoay hoặc nghiêng, nhưng không linh hoạt như khớp động.

  Sự khác nhau: Khớp động cho phép cử động rộng rãi và linh hoạt hơn, trong khi khớp bán động có cử động hạn chế hơn và thường có tính chất ổn định và bảo vệ các cơ quan nội tạng.

• Đặc điểm của khớp bất động:

  • Khớp bất động: Còn gọi là khớp dính (khớp không cử động). Ví dụ: khớp giữa các xương sọ. Các xương trong khớp bất động liên kết bằng mô liên kết hoặc xương, không cho phép chuyển động. Chức năng chính của chúng là bảo vệ và giữ cho các xương ổn định trong các cấu trúc quan trọng.