♦ Yêu cầu số 1: Thành tựu chính và nhận xét về kiến trúc thời Trần

- Thành tựu chính:

+ Kiến trúc cung đình: dưới thời Trần, ngoài hệ thống cung điện tại Kinh thành Thăng Long nhà Trần còn xây dựng thêm các cung điện, lăng mộ ở một số nơi khác. Ví dụ như: cung điện ở Tức Mặc (Nam Định); hành cung Lỗ Giang (Thái Bình); lăng môn Trần Thủ Độ (Thái Bình); khu lăng mộ An Sinh (Quảng Ninh),…

+ Kiến trúc tôn giáo và tín ngưỡng dân gian tiếp tục phát triển: nhiều đền, chùa, đình, miếu,… được trùng tu hoặc xây mới. Tiêu biểu như: Thiền viện Trúc Lâm Yên Tử (Uông Bí, Quảng Ninh), chùa Bối Khê (Thanh Oai, Hà Nội),...

- Nhận xét:

+ Điểm nổi bật trong kiến trúc thời Trần là: loại hình phong phú; quy hoạch thống nhất, cân xứng; trang trí tinh xảo và có sự hài hòa với cảnh quan thiên nhiên xung quanh.

+ Kiến trúc thời Trần có sự kế thừa nghệ thuật truyền thống của người Việt và sự tiếp thu những yếu tố văn hóa bên ngoài (Ấn Độ, Trung Hoa,...).

+ Dấu tích của nhiều công trình kiến trúc thời Trần vẫn còn được lưu giữ đến ngày nay, trở thành những di sản có giá trị to lớn về lịch sử - văn hóa của dân tộc. Ví dụ như: chùa Phổ Minh (Nam Định); tháp Bình Sơn (Vĩnh Phúc); chùa Bối Khê (Hà Nội),…

♦ Yêu cầu số 2: Mô tả một công trình kiến trúc thời Trần

(*) Tham khảo: mô tả chùa Phổ Minh (Nam Định)

- Chùa Phổ Minh còn có tên là chùa Tháp. Chùa được xây dựng dưới thời Lý và được triều Trần mở rộng vào năm 1262. Chùa nằm về phía tây cung điện Trùng Quang, nơi các thái thượng hoàng nhà Trần sau khi nhường ngôi cho con về ở. Chùa có quy mô rất bề thế và là nơi tu hành tụng niệm của quan lại, quý tộc cao cấp triều Trần.

- Vẻ đẹp kiến trúc của chùa Phổ Minh:

+ Cụm kiến trúc chính của chùa bao gồm 9 gian tiền đường, 3 gian thiêu hương, 3 gian toà thượng điện, xếp theo hình chữ "công".

+ Công trình có giá trị nhất, giữ vai trò chủ đạo của chùa và được bảo tồn khá nguyên vẹn cho đến ngày nay là tháp Phổ Minh. Tháp Phổ Minh được xây dựng vào khoảng năm 1305, dưới thời vua Trần Anh Tông, cao 19,5m, có 14 tầng, lên cao thu hẹp dần và kết thúc bằng một chỏm nhọn hình bầu rượu có nhiều cạnh. Các tầng trên đều trổ cửa cuốn tò vò ra bốn phía. Tháp được trang trí giản dị nhưng vẫn rất đẹp với hoa văn dây uốn lượn, hình rồng gấp khúc vờn mây. Trông xa, tháp Phổ Minh như một bông sen lớn trổ thẳng lên bầu trời trong xanh.