Nhận định này trong SGK về vở kịch “Quan thanh tra” của Nikolai Gogol rất chính xác và sâu sắc. Vở kịch không chỉ là một tác phẩm hài kịch đả kích mạnh mẽ những tệ nạn của xã hội Nga đầu thế kỷ XIX, như tham nhũng, lạm quyền và sự giả dối của giới quan chức, mà còn mang đến những tầng ý nghĩa sâu xa hơn.

- Đả kích xã hội: Gogol đã khéo léo sử dụng tiếng cười để phê phán những thói hư tật xấu của xã hội. Các nhân vật trong vở kịch, từ thị trưởng đến các quan chức địa phương, đều thể hiện sự tham lam, giả dối và lạm quyền. Họ sẵn sàng làm mọi cách để che giấu những sai phạm của mình khi nghe tin về quan thanh tra. Sự hoảng loạn và những hành động lố bịch của họ tạo nên những tình huống hài hước nhưng cũng đầy châm biếm.

- Nỗi đau về sự tồn tại trống rỗng, phi lí: Bên cạnh tiếng cười, vở kịch còn khơi dậy nỗi đau về sự tồn tại trống rỗng và phi lý của con người. Các nhân vật trong vở kịch, dù có quyền lực và địa vị, nhưng cuộc sống của họ lại thiếu đi ý nghĩa và giá trị thực sự. Họ sống trong sự giả dối, lừa lọc và luôn lo sợ bị phát hiện. Điều này phản ánh một thực trạng xã hội nơi con người bị cuốn vào vòng xoáy của tham vọng và sự giả tạo, mất đi những giá trị nhân văn cốt lõi.

- Niềm hi vọng vào một cuộc sống tốt đẹp hơn: Dù vở kịch phê phán mạnh mẽ những tệ nạn xã hội, nhưng nó cũng mang đến niềm hy vọng vào một cuộc sống tốt đẹp hơn. Qua việc vạch trần những thói hư tật xấu, Gogol mong muốn xã hội nhận ra và thay đổi, hướng tới những giá trị chân thật và nhân văn hơn. Tiếng cười trong vở kịch không chỉ để giải trí mà còn là lời kêu gọi thức tỉnh, để con người sống đúng với giá trị và phẩm giá của mình.

Nhận định này giúp chúng ta hiểu rõ hơn về giá trị và ý nghĩa sâu sắc của vở kịch “Quan thanh tra”, không chỉ là một tác phẩm hài kịch mà còn là một lời phê phán và kêu gọi cải cách xã hội.