Múa rối nước - món quà kì diệu từ đồng ruộng Việt Nam (mẫu 1)

Múa rối nước là một thể loại của loại hình sân khấu Việt Nam. Được sinh ra từ nền văn hóa nông nghiệp lúa nước của nông dân vùng châu thổ sông Hồng, nó mang đậm tính văn hóa phương Đông và Đông Nam Á. Từ “trò chơi” mang yếu tố diễn cướng dân gian, múa rối nước trở thành môn nghệ thuật truyền thống mang đậm sắc thái, tâm hông của người Việt, mang giá trị phản ánh sinh động, chân thực về đời sống văn hóa của người nông dân, nông thôn vùng châu thổ sông Hồng. Trong tâm thức người Việt, nước mang trong mình sức mạnh siêu linh, thành một thế lực phải tôn thờ, các tập quán sinh sống của đời sống nông nghiệp xung quanh luôn phải có ao làng. Cơ sở hình thành của múa rối nước còn có quan hệ mật thiết với nền nông nghiệp lúa nước. Đặc điểm đất tự nhiên với khí hậu quyết định phương thức sản xuất nông nghiệp lúc nước của cư dân người Việt, là tiền đề cho việc hình thành quần cư làng xã. Đất tự nhiên và cư dân châu thổ sông Hồng tác động lẫn nhau tạo thành mối quạn hệ hài hòa. Cây lúa đã tạo nên phương thức ứng xử của người Việt với đất: quý đất, tôn thờ đất và tạo ra văn hóa làng xã. Đây chính là món quà kì diệu từ đồng ruộng lúa nước Việt Nam – múa rối nước.

Múa rối nước - món quà kì diệu từ đồng ruộng Việt Nam (mẫu 2)

Chắc hẳn trong mỗi chúng ta ai cũng đã từng nghe về bộ môn múa rối nước, đây là loại hình nghệ thuật được xem là món quà kì diệu từ đồng ruộng của làng quê Việt Nam. Bộ môn này hình thành từ thời xa xửa xa xưa, gắn với nếp sống, nếp sinh hoạt và cách cảm cách nghĩ của con người Việt Nam. Chúng được hình thành từ những người nghệ nhân chân chất, từ ao làng, mái đình, mái chùa cổ kính, đến cả những nguyên liệu để làm ra con rối cũng từ gỗ sung, những thứ dân dã và gần gũi với làng quê Việt Nam. Bước ra từ đồng ruộng, thôn quê, với những gì thân thuộc nhất với con người Việt Nam, ngày nay, múa rối nước đã đi vào thành phố, vào nhà hát, trung ương,… nhưng vẫn giữ được những nét đặc trưng ở nơi mà nó ra đời, vẫn là bộ môn nghệ thuật đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc.

Múa rối nước - món quà kì diệu từ đồng ruộng Việt Nam (mẫu 3)

Múa rối nước là loại hình nghệ thuật đặc sắc của văn hóa lúa nước, là một sáng tạo độc đáo của cư dân vùng châu thổ sông Hồng, được manh nha từ công cuộc chế ngự, cải tạo nước. Múa rối nước Rối nước thường được diễn vào những ngày nông nhàn, ngày xuân, trong các lễ hội. Thông qua các câu chuyện được nghệ sỹ rối nước thể hiện, người xem sẽ cảm nhận được sắc thái của hội làng, gửi gắm vào đó những mơ ước bình dị cho cuộc sống. Do tính đặc sắc, nên từ nghệ thuật mang yếu tố dân gian, múa rối nước đã nhanh chóng trở thành nghệ thuật truyền thống, có thể sánh ngang với tuồng, chèo là những bộ môn nghệ thuật có vị trí cao trong nền sân khấu dân tộc. Giữa thiên nhiên thơ mộng, khán giả có cơ hội chiêm ngưỡng một loại hình nghệ thuật trong đó có đất, nước, cây xanh, mây, gió, có lửa, có khói mờ vương tỏa, có cả mái đình với những hàng ngói đỏ. Thật sự là một sự hòa hợp độc đáo của nghệ thuật, thiên nhiên và con người.

Múa rối nước - món quà kì diệu từ đồng ruộng Việt Nam (mẫu 4)

Múa rối nước - món quà kì diệu từ đồng ruộng Việt Nam. Thật vậy, múa rối nước là một thể loại của loại hình sân khấu Việt Nam. Được sinh ra từ nền văn hóa nông nghiệp lúa nước của nông dân vùng châu thổ sông Hồng. Từ một “trò chơi” dân gian, múa rối nước trở thành môn nghệ thuật truyền thống mang đậm sắc thái, phản ánh sinh động, chân thực về đời sống văn hóa của người nông dân, nông thôn nước ta. Múa rối nước thường được diễn vào những ngày nông nhàn, ngày xuân, trong các lễ hội. Thông qua các câu chuyện mà các nghệ sĩ rối nước thể hiện, người xem sẽ cảm nhận được sắc thái của hội làng, gửi gắm vào đó những mơ ước bình dị cho cuộc sống. Múa rối nước quả thật là sự hòa hợp độc đáo của nghệ thuật, thiên nhiên và con người.

Múa rối nước - món quà kì diệu từ đồng ruộng Việt Nam (mẫu 5)

Chắc hẳn trong mỗi chúng ta ai cũng đã từng nghe về bộ môn múa rối nước, đây là loại hình nghệ thuật được xem là món quà kì diệu từ đồng ruộng Việt Nam. Bộ môn này hình thành từ thời xa xưa, gắn với nếp sống, nếp sinh hoạt và cách cảm cách nghĩ của con người Việt Nam. Chúng được hình thành từ những người nghệ nhân chân chất, từ ao làng, mái đình, mái chùa cổ kính, đến cả những nguyên liệu để làm ra con rối cũng từ gỗ sung, những thứ dân dã và gần gũi với làng quê Việt Nam. Bước ra từ đồng ruộng, thôn quê, với những gì thân thuộc nhất với con người Việt Nam, ngày nay, múa rối nước đã đi vào thành phố, vào nhà hát, trung ương,… nhưng vẫn giữ được những nét đặc trưng ở nơi mà nó ra đời, vẫn là bộ môn nghệ thuật đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc.

Múa rối nước - món quà kì diệu từ đồng ruộng Việt Nam (mẫu 6)

Nghệ thuật múa rối truyền thống của dân tộc Việt Nam gắn liền với những điều kiện tự nhiên, sinh hoạt của người nông dân trồng lúa nước ở đồng bằng Bắc bộ. Múa rối nước thường được diễn vào dịp lễ, hội làng, ngày vui, ngày Tết... Múa rối nước là một loại hình nghệ thuật sân khấu nên nghệ thuật múa rối nước cũng mang tính tổng hợp, đa diện của nhiều thành phần.Cái độc đáo của loại hình nghệ thuật này được thể hiện ngay từ trong tên gọi “Múa rối nước” là lấy nước làm sân khấu biểu diễn. Mặt nước ao hồ vừa là sân khấu, là môi trường, khung cảnh, vừa là một nhân vật hỗ trợ cho con rối hoạt động dưới sự điều khiển tài ba của các nghệ nhân. Bên trên mặt nước là sân khấu, phía dưới mặt nước là hệ thống điều khiển với các kiểu máy, sào, dây chằng chịt được nối với buồng trò.Hiện trong kho tàng trò rối nước của Việt Nam có khoảng 30 tiết mục cổ truyền và hàng trăm tiết mục múa rối nước hiện đại kể về những sự tích dân gian và cuộc sống sinh hoạt thường ngày của người dân Việt. Một số tích trò trong truyền thống rối nước của nước ta như: Trò ca ngợi thú vui nghề nghiệp làm ruộng và đánh cá như các trò đi bừa, đi cấy, chăn vịt, úp nơm, câu cá, xay lúa, giã gạo…; trò vui giải trí phản ánh sinh động lễ hội nông nghiệp như: Đấu vật, chọi gà, đua thuyền, bơi chải, chọi trâu, đánh đu…; tích trò ca ngợi truyền thống chống xâm lược của dân tộc như: Bà Trưng, Bà Triệu, Lê Lợi, Trần Hưng Đạo…; tích trò các trích đoạn chèo tuồng như: Thị Màu lên chùa, Thất Cầm Mạnh Hoạch…; các nghi thức tín ngưỡng như: Đi hội, tô tượng, đúc chuông, lễ phật, rước thần… Với hàng loạt các tích trò điển hình trên đã thấy được phần nào đặc trưng và ưu thế của nghệ thuật múa rối nước trong việc phản ánh cuộc sống vật chất và đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân ta. Để có được một buổi biểu diễn hoàn chỉnh, nghệ thuật múa rối nước phải tập trung trí tuệ tài ba của nhiều nghệ nhân, có nghệ nhân chuyên sáng tác tích trò, có nghệ nhân chuyên tạc quân rối, nghệ nhân chuyên chế tạo máy điều khiển và nghệ nhân điều khiển quân rối trên sàn diễn ăn khớp nhịp nhàng với lời ca, tiếng nói của nghệ nhân hát xướng.

Múa rối nước - món quà kì diệu từ đồng ruộng Việt Nam (mẫu 7)

Múa rối nước là một thể loại của loại hình sân khấu Việt Nam. Được sinh ra từ nền văn hóa nông nghiệp lúa nước của nông dân vùng châu thổ sông Hồng, nó mang đậm tính văn hóa phương Đông và Đông Nam Á. Tiến trình phát triển của Múa rối nước là một quá trình liên tục, chưa bao giờ đứt đoạn. Đó là thể loại sân khấu vận động theo hình thức dân gian với đầy đủ đặc trưng của văn hóa dân gian trong mùa vụ, hội hè, đình đám ở nông thôn. Múa rối nước ra đời gắn liền với nghệ thuật tạo hình, điêu khắc, tạc tượng từ đôi bàn tay thủ công, bằng tư duy và khối óc sáng tạo của người nam giới được rèn luyện qua năm tháng với nghề nông nghiệp và thủ công trong không gian văn hóa làng châu thổ sông Hồng. Các mảng chạm khắc, trang trí trên đình làng với tạo hình quân rối nước đều được thể hiện trên nguyên tắc hội họa đồng nhất, qua cảm xúc thẩm mỹ của người nam giới, bởi vậy, nó vừa phóng khoáng, mạnh mẽ, mộc mạc mà vô cùng sinh động, tinh tế.Múa rối nước là những bức tranh phản ánh chân thực về cuộc sống của những người nông dân trong sinh hoạt đời thường, từ đó, chúng ta nhận thức được mối quan hệ giữa con người với con người, giữa con người với thế giới thiên nhiên, hiểu được lao động, sinh hoạt, khát vọng và ước mơ về cuộc sống ấm no, hạnh phúc của người nông dân vùng châu thổ sông Hồng trong tiến trình phát triển của lịch sử. Múa rối nước vùng châu thổ sông Hồng mang giá trị cộng cảm, cộng mệnh của văn hóa cộng đồng, được cộng đồng nuôi dưỡng, gìn giữ và phát triển. Múa rối nước trong lễ hội cũng hướng tới mục đích phản ánh nội dung, ý nghĩa, giúp nhận thức rõ giá trị văn hóa ẩn sâu trong đời sống tâm linh của mỗi cư dân nông nghiệp lúa nước.

Múa rối nước - món quà kì diệu từ đồng ruộng Việt Nam (mẫu 8)

Nghệ thuật Múa rối truyền thống Việt Nam mà đặc trưng nhất, tiêu biểu nhất là Rối nước được ra đời, phát triển và trở thành một loại hình nghệ thuật thì đó phải kể đến sự tìm tòi, sáng tạo và liên tưởng của cha ông ta trước cuộc sống bình dị gắn liền với nghề nông nghiệp trồng lúa nước và sự du nhập mạnh mẽ của phật giáo vào Việt Nam. Ngược dòng lịch sử tìm hiểu về sự ra đời và phát triển của loại hình nghệ thuật này, qua một số những công trình nghiên cứu của những người nghệ sĩ, nghệ nhân, nhà nghiên cứu về nghệ thuật Múa rối thì nghệ thuật Múa rối ở Việt Nam đã có từ lâu đời trong lịch sử, gắn liền với nền văn minh lúa nước ở đồng bằng Bắc Bộ. Bộ môn này hình thành từ thời xa xưa, gắn với nếp sống, nếp sinh hoạt và cách cảm cách nghĩ của con người Việt Nam. Chúng được hình thành từ những người nghệ nhân chân chất, từ ao làng, mái đình, mái chùa cổ kính, đến cả những nguyên liệu để làm ra con rối cũng từ gỗ sung, những thứ dân dã và gần gũi với làng quê Việt Nam. Bước ra từ đồng ruộng, thôn quê, với những gì thân thuộc nhất với con người Việt Nam, ngày nay, múa rối nước đã đi vào thành phố, vào nhà hát, trung ương,… nhưng vẫn giữ được những nét đặc trưng ở nơi mà nó ra đời, vẫn là bộ môn nghệ thuậtđậm đà bản sắc văn hóa dân tộc.

Múa rối nước - món quà kì diệu từ đồng ruộng Việt Nam (mẫu 9)

Việt Nam là một đất nước có nhiều loại hình nghệ thuật truyền thống dân gian. Sự sáng tạo này mang đậm nét đặc trưng của nền văn minh lúa nước. Múa rối nước- món quà kì diệu đồng ruộng Việt Nam. Với trí tưởng tượng phong phú và óc sáng tạo thông minh của cha ông ta đã góp phần hình thành nên loại hình nghệ thuật múa rối nước. Múa rối nước được trình diễn trên nước. Mặt nước ao hồ vừa là sân khấu, là môi trường, khung cảnh, vừa là một nhân vật hỗ trợ cho con rối hoạt động dưới sự điều khiển tài ba của các nghệ nhân. Bên trên mặt nước là sân khấu, phía dưới mặt nước là hệ thống điều khiển với các kiểu máy, sào, dây chằng chịt được nối với buồng trò.

Múa rối nước - món quà kì diệu từ đồng ruộng Việt Nam (mẫu 10)

Múa rối nước là một món quà tuyệt diệu đến từ những cánh đồng lúa nước Việt Nam. Múa rối nước gắn liền với nền văn minh lúa nước của vùng châu thổ Đồng bằng sông Hồng. Không ai biết nó ra đời chính xác vào thời điểm nào, bởi nó đã len lỏi, xâm nhập vào từng thôn xóm rồi nở rộ giữa cảnh sinh hoạt đời thường. Múa rối nước phản ánh rõ nét cuộc sống của người dân chốn thôn quê. Chính vì vậy, múa rối nước thường được tổ chức vào các buổi hội làng, các dịp lễ Tết để mọi người đều có thể góp vui. Thủy đình là không gian biểu diễn đặc trưng của nghệ thuật múa rối nước với ao làng, mái chùa cong, mành tre, cờ phướn, võng lọng,... Không gian biểu diễn đã tái hiện khung cảnh làng xã của người dân vùng đồng bằng Bắc Bộ. Con rối được chế tạo, gọt đẽo với nhiều hình thù, màu sắc rực rỡ từ loại gỗ sung. Các loại đàn cụ truyền thống như trống mỗ, kèn sáo,... cũng góp phần vào thành công của buổi diễn. Tất cả đã tạo nên màn trình diễn điêu luyện, mang đậm dấu ấn văn hóa Việt Nam.

Múa rối nước - món quà kì diệu từ đồng ruộng Việt Nam (mẫu 11)

Có thể khẳng định múa rối nước là món quà tuyệt diệu từ đồng ruộng Việt Nam. Vào những lúc rảnh rỗi hoặc trong những buổi hội làng, lễ Tết, cha ông ta thường tổ chức những buổi diễn múa rối nước ở đình làng. Để mô phỏng lại khung cảnh đồng ruộng, làng mạc, người ta phải dựng thủy đình trên mặt ao với lối kiến trúc mái chùa cong cong cùng cờ phướn, võng lọng. Tất cả đã tạo nên một không gian biểu diễn sinh động, hấp dẫn. Khác với những loại hình biểu diễn nghệ thuật khác, diễn viên của múa rối nước xuất thân từ những miếng gỗ. Chúng được làm từ một loại gỗ nhẹ có thể nổi trên mặt nước. Đó là gỗ sung. Qua bàn tay khéo léo của các nghệ nhân, những chú rối được đẽo gọt với hình thù độc đáo. Ngoài ra, một số nhạc cụ dân tộc cũng góp phần tạo nên thành công cho các tiết mục. Có thể nói, múa rối nước là sự kết tinh vẻ đẹp của văn hóa dân gian. Do vậy, chúng ta cần phải lưu giữ, bảo tồn và phát triển để múa rối nước luôn sống mãi theo thời gian.

Múa rối nước - món quà kì diệu từ đồng ruộng Việt Nam (mẫu 12)

Bắt nguồn từ nền nông nghiệp lúa nước, múa rối nước trở thành món quà kì diệu đối với người dân Việt Nam. Không ai nhớ rõ rối nước ra đời vào khoảng thời gian nào, chỉ biết rằng nó đã nảy nở, lớn dần giữa cảnh thường nhật sau lũy tre xanh. Múa rối nước thường được biểu diễn trong các buổi hội làng, lễ Tết để mọi người quây quần, góp vui. Trên mặt ao làng, những nghệ nhân biểu diễn dựng lên thủy đình. Trước mặt buồng có cờ quạt, võng lọng, cổng hàng mã,... Như vậy, không gian biểu diễn rối nước đã tái hiện lại khung cảnh đồng quê dân dã. Đây quả là môn nghệ thuật thấm đẫm tinh thần dân tộc.