Thế kỷ 17-18, Thăng Long (nay là Hà Nội) là trung tâm chính trị và văn hóa của Đại Việt, với nhiều biến động trong cấu trúc chính quyền và vai trò của các thế lực chính trị. Thời kỳ này được chia thành nhiều giai đoạn với sự xuất hiện của các triều đại và các cuộc xung đột giữa các lực lượng phong kiến.

### 1. **Bối cảnh lịch sử:**
- **Trịnh - Nguyễn phân tranh (1627-1789):** Đây là một trong những giai đoạn quan trọng nhất, khi quyền lực phân chia giữa hai họ Trịnh (ở Bắc) và Tây Sơn (ở Nam). Họ Trịnh nắm quyền kiểm soát Bắc Bộ và kinh đô Thăng Long, trong khi họ Nguyễn tập trung vào miền Nam.
- **Sự phát triển của các thế lực phong kiến:** Các phong trào khởi nghĩa và nổi dậy cũng diễn ra mạnh mẽ, ảnh hưởng đến tình hình chính trị.

### 2. **Cấu trúc chính quyền:**
- **Vua và triều đình:** Mặc dù triều đình Lê còn tồn tại, nhưng thực tế quyền lực chủ yếu nằm trong tay họ Trịnh. Họ Trịnh, với chức vụ là tổng trấn Bắc Thành, nắm quyền điều hành chính phủ và quyết định các vấn đề chủ chốt.
- **Các chức tước:** Các chức quan được chia thành nhiều cấp bậc, từ những quan giữ chức vụ cao đến các quan nhỏ, tham gia vào các lĩnh vực khác nhau như quân sự, hành chính và tư pháp.
- **Ngọc Hoàng: (Hoàng đế Lê)** Họ Trịnh tuy nắm quyền thực tế nhưng vẫn phải công nhận vua Lê như một hình thức chính quyền hợp pháp để duy trì tính chính thống.

### 3. **Chính sách và quản lý:**
- **Quân sự:** Họ Trịnh duy trì một quân đội mạnh mẽ để bảo vệ đất đai trước các cuộc tấn công từ miền Nam (họ Nguyễn) và các thế lực bên ngoài.
- **Kinh tế:** Chính quyền thực hiện nhiều chính sách nhằm phát triển kinh tế, khuyến khích nông nghiệp và thương mại, tạo điều kiện cho Thăng Long trở thành trung tâm giao thương.
- **Văn hóa:** Chính quyền cũng chú trọng đến phát triển văn hóa, nghệ thuật và giáo dục.

### 4. **Diễn biến và kết thúc:**
Cuối thế kỷ 18, nội bộ của họ Trịnh gặp nhiều rạn nứt và xuất hiện các phong trào khởi nghĩa, đặc biệt là cuộc khởi nghĩa của Tây Sơn. Năm 1786, quân Tây Sơn đánh chiếm Thăng Long, đánh dấu sự kết thúc của quyền lực họ Trịnh và sự chuyển giao trong bối cảnh chính trị của Đại Việt.

Thế kỷ 17-18 tại Thăng Long ghi dấu ấn với nhiều biến đổi trong thiết chế chính trị, phản ánh sự phát triển phức tạp của xã hội phong kiến thời bấy giờ.