Ở đậu Hà Lan, alen A quy định thân cao trội hoàn toàn so với alen a quy định thân thấp, alen B quy định hoa đỏ trội hoàn toàn so với alen b quy định hoa trắng, các gen phân li độc lập

Để giải quyết bài toán di truyền này, ta sẽ tiến hành từng bước một:

### a. Xác định kiểu gen của 2 cây đậu P

Dựa vào tỉ lệ phân li kiểu gen ở F1 là 4:2:2:2:2:1:1:1:1, chúng ta có thể xây dựng bảng phân li kiểu gen.

Trong trường hợp này, hai cặp gen sẽ phân li như sau:
- Gen A (thân cao): A trội, a lặn.
- Gen B (hoa đỏ): B trội, b lặn.

Với 2 cặp gen, ta có tổng cộng 9 kiểu gen tương ứng với tỉ lệ phân li 9:3:3:1 nếu các gen phân li độc lập trong 1 phép giao phấn giữa 2 cây dị hợp (AaBb x AaBb).

Để có được tỉ lệ 4:2:2:2:2:1:1:1:1, ta có thể đoán rằng cây P là AaBb (dị hợp cả 2 cặp gen) và một cây khác là Aabb hoặc aaBb. Sự hiện diện của kiểu gen aa Bb hay Aabb sẽ dẫn đến sự tăng lên của một số kiểu gen đồng hợp (AA, aa, BB, bb) trong tỉ lệ kiểu gen.

Một kiểu gen có thể cho tỉ lệ như trên là:
- Cây P1: AaBb
- Cây P2: Aabb

### b. Để đời con thu được tỉ lệ phân li kiểu hình 3:3:1:1 thì kiểu gen của bố mẹ như thế nào?

Để đạt được tỉ lệ kiểu hình 3:3:1:1, ta cần có sự phân li của hai kiểu gen như sau:
- 3 cây thân cao, hoa đỏ
- 3 cây thân cao, hoa trắng
- 1 cây thân thấp, hoa đỏ
- 1 cây thân thấp, hoa trắng

Sự phân li này sẽ tương ứng với phép giao phấn giữa:
- Cây I: AaBb (thân cao, hoa đỏ)
- Cây II: Aabb (thân cao, hoa trắng)

Rồi cứ thế ta cũng có thể thu được 3:3:1:1 trực tiếp từ phép lai giữa AaBb và Aabb.

### c. Cho 2 cây đậu thân cao, hoa đỏ dị hợp 2 cặp gen giao phấn với nhau và xác định tỉ lệ cây mang 1 tính trạng trội

Khi hai cây đậu AaBb (thân cao, hoa đỏ) giao phấn với nhau, nếu phân li độc lập, chúng ta có thể sử dụng Bảng Punnett để phân li các kiểu hình:

- Kiểu hình dự kiến: 9 (đỏ, cao) : 3 (trắng, cao) : 3 (đỏ, thấp) : 1 (trắng, thấp)

Vậy tỉ lệ kiểu hình mang ít nhất 1 tính trạng trội (thân cao hoặc hoa đỏ):
- Tính trạng thân cao (A_) chiếm (9 + 3 = 12 trong tổng 16)
- Tính trạng hoa đỏ (B_) chiếm (9 + 3 = 12 trong tổng 16)

Vậy với mỗi nhóm (thân cao hoặc hoa đỏ) có tỉ lệ là:
12/16 = 75%.

Do đó, công thức cho cây mang ít nhất 1 tính trạng trội là 1 - (tỉ lệ cây không mang bất kỳ tính trạng nào) = 1 - (1/16) = 15/16 ~ 93.75%.

### Tổng kết:
- **a**. Một cặp cây P có thể là AaBb và Aabb.
- **b**. Kiểu gen của bố mẹ nên là AaBb và Aabb.
- **c**. Tỉ lệ cây mang 1 tính trạng trội chiếm khoảng 93.75%.