Soạn bài: Phát biểu theo chủ đề
Đề bài: Chi đoàn tổ chức hội thảo với chủ đề "Thanh niên học sinh làm gì để góp phần giảm thiểu tai nạn giao thông". Anh / chị hãy phát biểu ý kiến đóng góp cho hội thảo.
I. Các bước chuẩn bị phát biểu
1. Xác định nội dung cần phát biểu
* Chủ đề cuộc hội thảo trên có thể bao gồm những nội dung cụ thể nào?
- Những hậu quả nghiêm trọng của tai nạn giao thông đối với cuộc sống con người.
- Nguyên nhân gây ra tai nạn giao thông.
- Những giải pháp góp phần giảm thiểu tai nạn giao thông.
+ Tuyên truyền ý thức tự giác chấp hành luật giao thông cho mọi người.
+ Phối kết hợp với các cấp chính quyền trong việc xử lí những người cố tình vi phạm luật giao thông.
+ Tăng cường công tác giáo dục về luật an toàn giao thông trong nhà trường.
* Em chọn nội dung nào để phát biểu? Tại sao?
Nên phát biểu tập trung vào nội dung thứ ba (những giải pháp để giảm thiểu tai nạn giao thông) vì đó là trọng tâm của chủ đề được mọi người suy nghĩ riêng của người nói.
2. Dự kiến đề cương phát biểu
Nếu chọn nội dung: "Khắc phục tình trang đi ẩu, nguyên nhân chủ yếu của tai nạn giao thông", thì đề cương cho lời phát biểu có thể như sau:
- Tình trạng đi ẩu của thanh niên, học sinh hiện nay: đi xe máy, xe đạp, đi bộ.
- Tình trạng đó đã gây ra tai nạn giao thông như thế nào? (Số liệu cụ thể).
- Nguyên nhân của tình trạng đi ẩu (phân tích rõ các nguyên nhân).
- Biện pháp khắc phục tình trạng đi ẩu:
+ Đối với nhà trường, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh.
+ Đối với gia đình
+ Đối với bản thân từng thanh niên, học sinh.
II. Phát biểu ý kiến
- Mở đầu lời phát biểu hướng vào người nghe, đưa ra được cái lạ, cái riêng của mình về vấn đề, song phải phù hợp với chủ đề phát biểu lôi cuối để chú ý người nghe.
- Trình bày nội dung phát biểu đề cương đã dự kiến, tránh lan man xa đề, lạc đề.
- Lời phát biểu cần ngắn gọn, súc tích nhưng cần có những ví dụ minh họa cần thiết.
- Trong quá trình phát biểu, cần lưu ý điều khiển thái độ cử chỉ, giọng nói phải theo phản ứng của người nghe.
III. Luyện tập
Câu 1: Tại cuộc thảo luận với chủ đề "Quan niệm về hạnh phúc của tuổi trẻ trong thời đại ngày nay", em sẽ phát biểu những ý kiến nào? Lập dàn ý bài phát biểu đó và phát biểu trước lớp.
- Giới thiệu: Tuổi trẻ ngày nay có nhiều quan niệm về hạnh phúc.
- Giải thích: Hạnh phúc là gì?
- Lần lượt liệt kê một số quan niệm trong giới trẻ hiện nay về hạnh phúc:
+ Hạnh phúc là được làm theo ý thích của mình, là được tự do tuyệt đối, không bị phụ thuộc vào ai, vào bất cứ điều gì.
+ Hạnh phúc là kiếm được nhiều tiền vì có tiền mới có thể mua được nhiều thứ.
+ Hạnh phúc là sống cống hiến và hưởng thụ một cách hợp lí.
+ Hạnh phúc thực sự là sự hài hòa giữa hạnh phúc cá nhân và hạnh phúc của cộng đồng.
+ Hạnh phúc là mang đến niềm vui, điều tốt đẹp cho mọi người.
+ Hạnh phúc là có nhiều bạn tốt.
Câu 2: Có nhiều ý kiến cho rằng: "Vào đại học là cách lập thân duy nhất của thanh niên ngày nay". Ý kiến của em về vấn đề này như thế nào? Hãy phát biểu quan niệm của mình.
- Giới thiệu: Lập thân như thế nào là vấn đề đang được quan tâm hàng đầu của thanh niên. Mỗi người có một đính hướng và lựa chọn riêng của mình. Ai cũng muốn thành mình thành đạt, trước hết là vào được một trường đại học. Vì vậy, có ý kiến cho rằng vào đại học là cách lập thân duy nhất của thanh niên hiện nay. Tuy nhiên điều đó chưa hẳn đã đúng.
- Phát biểu quan niệm của mình:
Vào đại học là một trong những cách lập thân tốt của thanh niên ngày nay, song đó không phải là cách duy nhất vì:
+ Không phải mọi thanh niên đều có khả năng vào được đại học.
+ Ngoài việc vào đại học, thanh niên có nhiều cách lập thân khác.
+ Có nhiều thanh niên, mặc dù đã học đại học nhưng vẫn không thể lập thân.
Trong thực tế cuộc sống, có nhiều thanh niên dù không qua giáo dục đại học vẫn có thể lập thân, lập nghiệp tốt.
- Kết luận được vấn đề: Việc lập thân tùy thuộc vào điều kiện của mỗi người song quan trọng nhất là phải có ý chí và nghị lực vươn lên trong cuộc sống.