Để giải bài toán này, chúng ta cần biến đổi tốc độ của tàu thành các thành phần liên quan đến tốc độ dòng nước.

Giả sử:
- Tốc độ của dòng nước so với bờ là \( v \) (km/h).
- Tốc độ của tàu so với nước là \( v_t \).

Theo đề bài, khi tàu đi xuôi dòng, tốc độ của tàu so với bờ là:

\[
v_t + v = 40 \text{ km/h}
\]

Khi lái tàu quay lại, tốc độ của tàu so với bờ là:

\[
v_t - v = 30 \text{ km/h}
\]

Chúng ta có hai phương trình:

1. \( v_t + v = 40 \) (1)
2. \( v_t - v = 30 \) (2)

Bây giờ chúng ta sẽ giải hệ phương trình này.

Từ phương trình (1), ta có:

\[
v_t = 40 - v
\]

Thay vào phương trình (2):

\[
(40 - v) - v = 30
\]

Giải phương trình này:

\[
40 - 2v = 30
\]
\[
-2v = 30 - 40
\]
\[
-2v = -10
\]
\[
v = 5
\]

Vậy tốc độ của dòng nước so với bờ là **5 km/h**.

Để kiểm tra, ta có:

- Tốc độ tàu so với nước \( v_t \):
Từ phương trình (1):
\[
v_t = 40 - 5 = 35 \text{ km/h}
\]

- Tốc độ tàu xuôi dòng:
\[
v_t + v = 35 + 5 = 40 \text{ km/h}
\]

- Tốc độ tàu ngược dòng:
\[
v_t - v = 35 - 5 = 30 \text{ km/h}
\]

Các điều kiện trong bài toán đều thỏa mãn.

Vậy đều khẳng định tốc độ của dòng nước so với bờ là **5 km/h**.