Văn học dân gian đã nuôi dưỡng tâm hồn biết bao thế hệ. Ngay từ thuở còn thơ, chúng ta được nghe vô vàn câu chuyện được lưu truyền từ đời này qua đời khác, từ hình thức truyền miệng về sau được lưu dấu trên những trang giấy trắng. Và chắc hẳn, ai trong chúng ta cũng ít nhất một lần được nghe câu chuyện “Thánh Gióng” – một câu chuyện để lại ấn tượng sâu sắc, khơi dậy tinh thần yêu nước mạnh mẽ, và lòng tự tôn dân tộc.

Lẽ bình thường, người mẹ mang thai 09 tháng 10 ngày, em bé sẽ chào đời, nhưng với Thánh Gióng lại khác, mẹ Thánh Gióng mang thai 12 tháng mới hạ sinh. Chưa dừng lại ở đó, đến tuổi, Thánh không biết đi, không biết nói, không biết cười, đặt đâu nằm đấy suốt 03 năm ròng. Một cậu bé khiến gia đình và những người láng giềng lo lắng, bàn tán xôn xao.

Để rồi, điều bất ngờ xảy ra khi một hôm, sứ giả truyền tin vua đang cần người tài để cứu nước. Giặc Ân hiện đang xâm chiếm bờ cõi nước ta. Bỗng, một cậu bé không biết đi, không biết nói gọi sứ giả vào thưa chuyện làm ai nấy trố mắt không thể tin. Trong mấy ngày, cậu lớn phổng lên trông thấy, ăn không biết no, quần áo mặc hôm nay và, ngày mai đã chật, sức khỏe phi thường. Dân làng góp gạo, góp đồ hỗ trợ Thánh Gióng.

Ngày Thánh Gióng lên đường chinh chiến, chàng oai phong lẫm liệt đến kinh hoàng. Lên con chiến mã, trong tay với thanh vũ khí được phát, Thánh Gióng đánh từng đoàn, từng đoàn giặc Ân. Thậm chí, ngay cả khi vũ khí đã bị bọn giặc làm hỏng, chàng nhổ bụi tre bên đường, đánh tới tấp. Kết quả là đám giặc Ân hoảng hồn mà rút chạy. Bình yên được trả về với đất nước ta. Thánh Gióng cũng từ đó mà cùng chiến mã bay về trời.

Có thể thấy, khi nghiên cứu văn học dân gian mang tên “Thánh Gióng”, chúng ta ấn tượng bởi tài năng, trí tưởng tượng phong phú của người xưa. Họ phóng vệ người bình thường ngỡ không có gì nổi trội, có phần khiếm khuyết thành một anh hùng của cả dân tộc thời bấy giờ. Không chỉ thế, nhân vật Thánh Gióng còn là hình tượng hóa về tình yêu quê hương da diết, sục sôi. Giặc đến nhà, đến đứa trẻ lên ba cũng cảm thấy bất bình. Câu chuyện vừa mang tính giáo dục bởi nó dễ đi trong tâm trí người đọc, đặc biệt là thế hệ trẻ, khơi dậy lòng yêu nước, truyền thống uống nước nhớ nguồn. Về sau, để tưởng nhớ công ơn của Thánh Gióng, dân làng đã lập thờ và lấy ngày 08, 09/4 âm lịch làm ngày giỗ.

Mỗi một câu chuyện được kể, được ghi chép lại bao giờ cũng mang những nội dung nhất định. Có câu chuyện răn dạy chúng ta bài học đạo đức phải yêu và đùm bọc lẫn nhau; có câu chuyện lại khuyên chúng ta không nên tham lam bởi tham thì thâm, hậu quả sẽ khôn lường; và có câu chuyện lại ánh lên niềm tự hào bởi tinh thần dân tộc quá đỗi hào hùng. Đến với văn học dân gian, chúng ta như bước vào thế giới đầy đủ gam màu, nhưng, suy cho cùng, tất cả, đều hướng chúng ta – độc giả trở thành những người tốt, người có ích cho xã hội.