Tư duy trong tâm lý học thường được chia thành nhiều giai đoạn và loại hình khác nhau. Một số giai đoạn cơ bản của tư duy bao gồm:
1. Tư duy cụ thể (Perceptual Thinking): Đây là giai đoạn ban đầu, nơi các thông tin được tiếp nhận qua cảm giác và tri giác. Người tư duy trong giai đoạn này thường chỉ quan tâm đến những chi tiết cụ thể và không liên kết chúng với những khái niệm trừu tượng.
2. Tư duy khái niệm (Conceptual Thinking): Giai đoạn này liên quan đến việc sử dụng khái niệm để phân tích và tổng hợp thông tin. Người tư duy bắt đầu nhận diện và tổ chức các thông tin thành những nhóm hoặc khái niệm có nghĩa.
3. Tư duy phản chiếu (Reflective Thinking): Giai đoạn này cho phép nhà tư duy đánh giá và phân tích các ý tưởng, cơ sở lý luận và các quyết định đã được đưa ra, giúp cải thiện khả năng ra quyết định trong tương lai.
4. Tư duy sáng tạo (Creative Thinking): Trong giai đoạn này, tư duy được nuôi dưỡng qua việc đưa ra các ý tưởng mới mẻ, độc đáo hay giải pháp khả thi cho các vấn đề phức tạp.
5. Tư duy phản biện (Critical Thinking): Giai đoạn này yêu cầu người tư duy phân tích thông tin từ nhiều góc độ khác nhau, đánh giá độ chính xác và hợp lý của các lập luận.
Hình thức và sự phát triển của tư duy rất đa dạng và phức tạp, thể hiện sự phát triển của con người không chỉ trong việc học tập mà còn trong công việc và các tương tác xã hội hàng ngày .