Dưới ánh đô hộ của thực dân phương Tây, tình hình chính trị của các nước Đông Nam Á vào thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20 đã trải qua nhiều biến động và khó khăn. Sau đây là một cái nhìn tổng quát về tình hình chính trị của một số quốc gia trong khu vực:

1. **Việt Nam**: Bị thực dân Pháp xâm lược vào cuối thế kỷ 19 và thêm vào đó là sự thiết lập chế độ bảo hộ. Chính quyền phong kiến Việt Nam bị suy yếu, trong khi thực dân Pháp áp đặt sự kiểm soát chặt chẽ và tổ chức bộ máy cai trị. Điều này dẫn đến sự nổi dậy của nhiều phong trào kháng chiến, như phong trào Cần Vương và sau này là các phong trào yêu nước chống Pháp.

2. **Lào và Campuchia**: Cả hai nước này cũng rơi vào tay Pháp, và chính quyền vẻ bề ngoài vẫn là các vương quốc nhưng thực chất đã bị kiểm soát bởi thực dân. Các phong trào yêu nước cũng có sự diễn ra, thường liên quan đến việc bảo vệ văn hóa và độc lập dân tộc.

3. **Miến Điện (Myanmar)**: Bị thực dân Anh xâm lược và trở thành một phần của Ấn Độ thuộc Anh. Đất nước này chứng kiến sự thay đổi mạnh mẽ trong cấu trúc chính trị và xã hội, dẫn đến việc mất quyền tự chủ và sự kháng cự cuối cùng dưới các phong trào yêu nước.

4. **Thái Lan**: Là quốc gia duy nhất ở Đông Nam Á không bị thực dân Tây phương trực tiếp đô hộ, nhưng Thái Lan đã phải thực hiện nhiều cải cách để hiện đại hóa và duy trì độc lập. Điều này bao gồm việc ký kết các hiệp ước bất bình đẳng với các cường quốc phương Tây nhưng vẫn giữ được sự độc lập chính trị.

5. **Indonesia**: Bị thực dân Hà Lan cai trị trong một thời gian dài, Indonesia tương đối chịu áp lực lớn từ các chính sách khai thác của thực dân. Phong trào đấu tranh chống thực dân bắt đầu khoảng cuối thế kỷ 19 đến giữa thế kỷ 20, dẫn đến độc lập vào năm 1945.

6. **Malaysia**: Thực dân Anh đã thiết lập và kiểm soát các tiểu bang trong bán đảo Malaysia thông qua hợp đồng bảo hộ. Chính phủ địa phương thường bị kiểm soát, dẫn đến nhiều phong trào chống đối diễn ra.

7. **Philippines**: Ban đầu bị thực dân Tây Ban Nha cai trị, sau đó chuyển sang quyền kiểm soát của Hoa Kỳ sau cuộc chiến Tây Ban Nha - Mỹ. Các phong trào đòi độc lập mạnh mẽ đã xuất hiện, với cuộc chiến tranh Philippines - Mỹ diễn ra sau khi quốc gia này tuyên bố độc lập.

Tóm lại, dưới tình hình đô hộ của thực dân phương Tây, các quốc gia Đông Nam Á thường mất quyền tự chủ chính trị, trải qua sự khai thác lượt và phải đối mặt với các phong trào kháng chiến mạnh mẽ nhằm giành lại quyền độc lập. Các biến động này đã góp phần hình thành nên nền tảng cho các cuộc cách mạng và phong trào giải phóng sau này trong thế kỷ 20.