HẠ LONG - ĐÁ VÀ NƯỚC
Sự kì lạ của Hạ Long là vô tận. Chính là do tài thông minh của Tạo Hoá biết dùng đúng chất liệu hay nhất cho cuộc sáng tạo của mình: Nước. Chính Nước làm cho đá sống dậy, làm cho Đá vốn bất động và vô tri bỗng trở nên linh hoạt, có thể động đến vô tận, và có tri giác, có tâm hồn.

Nước tạo nên sự di chuyển. Và di chuyển theo mọi cách. Có thể mặc cho con thuyền của ta mỏng như lá tre tự nó bập bềnh lên xuống theo cho triều; có thể thả trôi theo chiều gió, theo các dòng chảy quanh co phức tạp giữa các đảo; cũng có thể thong thả khua khẽ mái chèo mà lướt đi, trượt nhẹ và êm trên sóng; có thể nhanh tay hơn một chút để tạo một cảm giác xê dịch thanh thoát; có thể bơi nhanh hơn bằng thuyền buồm, nhanh hơn nữa bằng thuyền máy, cũng như bay trên các ngọn sóng lượn vun vút giữa các đảo trên cano cao tốc; có thể thả sức phóng nhanh hàng giờ, hàng buổi, hàng ngày khắp các trân đồ bát quái đá trộn với nước này. Mà cũng có thể, một người bộ hành tuỳ hứng, lúc đi lúc dừng, lúc nhanh lúc chậm, lúc tiến lúc lùi, thẳng tắp hay quanh co, lao ra những quãng trống hay len lỏi qua các khe hẹp giữa các đảo đá.... Và cái thập loại chúng sinh chen chúc khắp vịnh Hạ Long kia, già đi, tre lại, trang nghiêm hơn hay bỗng nhiên nhí nhảnh tinh nghịch hơn, buồn hơn hay vui hơn,... hoá thân không ngừng.

Tuỳ theo góc độ và tốc độ di chuyển của ta trên mặt nước quanh chúng, hoặc độ xa gần và hướng ta tiến đến chúng hay rời xa chúng. Còn tuỳ theo cả hướng ánh sáng rọi vào chúng, hoặc đột nhiên khiến cho mái đầu một nhân vật đá trẻ trung ta chừng đã quen lắm bỗng bạc xoá lên, rõ ràng trước mắt ta là một bậc tiên ông không còn có tuổi. Ánh sáng hắt lên từ mặt nước lung linh chảy khiến những con người bằng đá vây quanh ta trên mặt vịnh càng lung linh, xao động, như đang đi lại, đang tụ lại cùng nhau, hay đang toả ra. Hoặc cũng rất có thể, khi đêm đã xuống, dưới ánh sao chi chít trên bầu trời và chi chít xao động dưới cả mặt nước bí ẩn nữa, sẽ có cuộc họp của cả thế giới người bằng đã sống động đó, biết đâu...! [...] Để rồi, khi chân trời đằng đông vừa ửng tím nhạt, rồi từ từ chuyển sang hồng... thì tất cả bọn người đá ấy lại hối hả trở về vị trí của họ. Mà vẫn còn nóng hổi hơi thở cuộc sống đêm chưa muốn dứt.

Hạ Long vậy đó, cho ta một bài học, sơ đẳng mà cao sâu: Trên thế gian này, chẳng có gì là vô tri cả. Cho đến cả đá. Ở đây Tạo Hoá đã chọn đá làm một trong hai nguyên liệu chủ yếu và duy nhất của Người để bày nên bản phác thảo của Sự Sống. Chính là Người có ý tứ sâu xa đấy: Người chọn lấy cái vẫn được coi là trơ lì, vô tri nhất để thể hiện cái hồn ríu rít của sự sống. Thiên nhiên bao giờ cũng thông minh đến bất ngờ; nó tạo nên thế giới bằng những nghịch lí đến lạ lùng...
                          (Nguyên Ngọc, Hạ Long - Đá và Nước, Ban quản lí vịnh Hạ Long, 2002)
Lựa chọn đáp án đúng:
Câu 1. Văn bản Hạ Long- Đá và Nước thuộc kiểu văn bản nào?
A. Nghị luận xã hội
B. Nghị luận văn học
C. Văn bản thông tin
D. Văn bản truyện
Câu 2. Đối tượng được giới thiệu trong văn bản trên là:
A. sự kì lạ của Đá Hạ Long
B. sự kì lạ của Đá và Nước Hạ Long
C sự kì lạ của Nước Hạ Long
D,sự kì lạ của thiên nhiên Hạ Long
Câu 3. Biện pháp tu từ nổi bật trong văn bản Hạ Long- Đà và Nước là:
A. ẩn dụ
B. điệp ngữ
C. hoán dụ
D. nhân hoà
Câu 4. Xét về cấu tạo, câu văn Thiên nhiên bao giờ cũng thông minh đến bất ngờ; nó tạo nên thế giới bằng những nghịch li đến lạ lùng thuộc kiểu câu gì?
A. Câu đơn
B. Câu đặc biệt
C. Câu ghép
D. Câu rút gọn
Câu 5. Câu văn nêu khái quát sự kì lạ của Hạ Long trong văn bản trên là câu nào?
A. Chính Nước làm cho đã sống dậy, làm cho Đà vốn bất động và võ trì bỗng trở nên linh hoạt, có thể động đến vô tận, và có tri giác, có tâm hồn.
B. Và cải thập loại chúng sinh chen chúc khắp vịnh Hạ Long kia, già đi, tre lại, trang nghiêm hơn hay bỗng nhiên nhí nhảnh tinh nghịch hơn, buồn hơn hay vui hơn,... hóa thân không ngừng.
C. Hạ Long vậy đó, cho ta một bài học, sơ đẳng mà cao sâu: Trên thế gian này, chẳng có gì là vô trì cả.
D. Để rồi, khi chân trời đằng đồng vừa ứng tỉm nhạt, rồi từ từ chuyển sang hồng... thi tất cả bọn người đá ấy lại hối hả trở về vị trí của họ
Câu 6. Thông tin trong đoạn văn sau: “Hoặc cũng rất có thể, khi đêm đã xuống, dưới ảnh sao chỉ chít trên bầu trời và chi chít xao động dưới cả mặt nước bí ẩn nữa, sẽ có cuộc họp của cả thế giới người bằng đã sống động đó, biết đâu ...![...] Để rồi, khi chân trời đằng đồng vừa ứng tim nhạt, rồi từ từ chuyển sang hồng... thì tất cả bọn người đá ấy lại hối hả trở về vị trí của họ. Mà vẫn còn nóng hồi hơi thở cuộc sống đêm chưa muốn dứt. " được trình bày theo trật tự nào?
A. Trật tự thời gian
B. Quan hệ nguyên nhân - kết quả
C. Trật tự không gian
D. Phân loại các đối tượng.
Câu 7. Văn bản Hạ Long- Đả và Nước cung cấp được tri thức khách quan về đối tượng nào?
A. Cung cấp cho người đọc những tri thức khách quan về đá và nước ở Hạ Long
B. Cung cấp cho người đọc những tri thức khách quan về thế giới người đá ở Hạ Long
C. Cung cấp cho người đọc những tri thức khách quan về sự di chuyển của nước ở Hạ Long
D. Cung cấp cho người đọc những tri thức khách quan về thiên nhiên ở Hạ Long
Câu 8. Nhan đề của văn bản có ý nghĩa gì?
A. Nêu được vị trí không gian và đánh giả được ý nghĩa, giá trị của danh lam thắng cảnh vịnh Hạ Long
B. Đánh giá được ý nghĩa của cảnh quan thiên nhiên Hạ Long đối với đời sống con người
C. Nhấn mạnh được đối tượng miêu tả chính của văn bản, gây ấn tượng cho người đọc về vẻ đẹp của danh lam thắng cảnh vịnh Hạ Long
D. Nêu lên được đối tượng chính cần giới thiệu của văn bản; đồng thời thể hiện được chủ đề của văn bản.
Trả lời câu hỏi/ Thực hiện yêu cầu:
Câu 9. Hãy giải thích tại sao các danh từ Đá và Nước được viết hoa?
Câu 10. Theo em, văn bản Hạ Long- Đá và Nước cho ta những bài học gì?