Biện pháp tu từ: chơi chữ đồng âm – đồng nghĩa, nhân hóa đôi và đảo ngữ.

Tác dụng:

  Điệp âm “con cuốc cuốc” và “cái da da” đã tạo nên âm hưởng dìu dặt lại còn du dương nhưng vô cùng não nề thấm đến từng tâm can. Người lữ khách đi đường xa nghe văng vẳng tiếng cuốc và da da mà lòng quạnh hiu, đau nhói lòng. Nghe tiếng cuốc, tiếng da da kêu đã làm cho tác giả “nhớ nước” và “thương nhà”. Thương cái cảnh nước nhà đang chìm trong cảnh loạn lạc, gia đình li tan; thương cho cái cảnh thân con gái phải xa nhà quạnh hiu, đơn độc. Nỗi lòng của bà huyện thanh quan như sâu thẳm tầng mây, trùng trùng điệp điệp không dứt... 

Mỗi người đều có những nỗi niềm, những cảm xúc riêng biệt trong hành trình cuộc sống. Khi đối diện với sự mất mát, chia ly, họ dễ dàng bộc lộ cảm xúc qua những suy tư, hồi tưởng về quê hương, gia đình. Đặc biệt là khi xa nhà, nỗi nhớ về tổ quốc, gia đình càng trở nên mãnh liệt. Trong trường hợp này, những con người đi xa quê hương không chỉ nhớ về đất nước mà còn khao khát được trở về với mái ấm gia đình thân thương. Nhớ quê hương, nhớ gia đình là một nhu cầu tự nhiên, không thể thiếu trong cuộc sống mỗi người. Khi xa quê, nỗi nhớ ấy không chỉ là cảm giác khổ đau mà còn là động lực để họ cố gắng hơn, tìm cách trở về, góp sức xây dựng quê hương, làm rạng danh tổ quốc. Vì vậy, đối với mỗi người, quê hương và gia đình không chỉ là nơi chốn mà còn là nguồn động viên, là động lực, là nơi nuôi dưỡng những giá trị tinh thần sâu sắc trong cuộc sống