Để xác định vận tốc và gia tốc của vật trong dao động điều hòa từ phương trình hoặc đồ thị, bạn có thể làm theo các bước sau:

### 1. Xác định phương trình dao động
Phương trình tổng quát của dao động điều hòa thường có dạng:
\[ x(t) = A \cos(\omega t + \phi) \]
hoặc
\[ x(t) = A \sin(\omega t + \phi) \]
Trong đó:
- \( x(t) \) là vị trí của vật tại thời điểm \( t \),
- \( A \) là biên độ dao động,
- \( \omega \) là tần số góc (rad/s),
- \( \phi \) là pha ban đầu.

### 2. Tính vận tốc
Vận tốc \( v(t) \) được xác định bằng cách lấy đạo hàm bậc nhất của phương trình vị trí theo thời gian:
\[ v(t) = \frac{dx(t)}{dt} \]
Nếu phương trình có dạng \( x(t) = A \cos(\omega t + \phi) \), thì vận tốc sẽ là:
\[ v(t) = -A \omega \sin(\omega t + \phi) \]
Còn nếu phương trình có dạng \( x(t) = A \sin(\omega t + \phi) \), thì vận tốc sẽ là:
\[ v(t) = A \omega \cos(\omega t + \phi) \]

### 3. Tính gia tốc
Gia tốc \( a(t) \) được xác định bằng cách lấy đạo hàm bậc nhất của phương trình vận tốc theo thời gian:
\[ a(t) = \frac{dv(t)}{dt} \]
Nếu bạn đã có vận tốc là \( v(t) = -A \omega \sin(\omega t + \phi) \) hay \( v(t) = A \omega \cos(\omega t + \phi) \), bạn có thể lấy đạo hàm để tìm gia tốc. Kết quả sẽ là:
\[ a(t) = -A \omega^2 \cos(\omega t + \phi) \] (nếu \( v(t) = -A \omega \sin(\omega t + \phi) \))
hoặc
\[ a(t) = -A \omega^2 \sin(\omega t + \phi) \] (nếu \( v(t) = A \omega \cos(\omega t + \phi) \))

### 4. Sử dụng đồ thị
Nếu bạn có đồ thị của vị trí \( x \) theo thời gian \( t \):
- Vận tốc tại một thời điểm được xác định bằng độ dốc của đường cong tại điểm đó (tanggent line).
- Gia tốc tại một thời điểm được xác định bằng độ dốc của đường thẳng (độ dốc của tanggent line) của đồ thị vận tốc tại điểm đó.

### Tóm tắt
- Để tìm **vận tốc**, lấy đạo hàm của phương trình vị trí.
- Để tìm **gia tốc**, lấy đạo hàm của phương trình vận tốc.
- Trong đồ thị, sử dụng độ dốc để xác định vận tốc và gia tốc.