Dưới ách đô hộ của phương Tây, Đông Nam Á trải qua nhiều biến động và thay đổi sâu sắc. Dưới đây là một số nét chính về tình hình vùng này trong thời kỳ này:

1. **Chia Rẽ Đô Hộ:** Vào cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20, các cường quốc phương Tây như Pháp, Anh, Hà Lan và Tây Ban Nha tiến hành xâm lược và thiết lập chế độ đô hộ tại nhiều quốc gia ở Đông Nam Á. Pháp chiếm Việt Nam, Lào, Campuchia; Anh kiểm soát Malaysia, Myanmar, Singapore; và Hà Lan chiếm Indonesia.

2. **Thay Đổi Kinh Tế:** Chính quyền thực dân đã thay đổi cấu trúc kinh tế của Đông Nam Á. Các cường quốc phương Tây khai thác tài nguyên thiên nhiên và thiết lập các đồn điền, đặc biệt là trồng cao su, cà phê, và trà. Kinh tế thương mại được ưu tiên, trong khi nền nông nghiệp truyền thống bị xao lãng.

3. **Biến Đổi Văn Hóa và Xã Hội:** Sự xuất hiện của phương Tây đã mang lại nhiều thay đổi về văn hóa, giáo dục và tôn giáo. Một số trường học kiểu phương Tây được thành lập, và nhiều người dân địa phương được tiếp cận với giáo dục hiện đại hơn. Tuy nhiên, các giá trị văn hóa truyền thống cũng bị ảnh hưởng, thậm chí có nguy cơ bị mai một.

4. **Kháng Chiến và Dân Tộc Ý Thức:** Trước sự áp bức của thực dân, phong trào kháng chiến và ý thức dân tộc ngày càng gia tăng. Nhiều nhà lãnh đạo kháng chiến nổi lên và tổ chức các cuộc khởi nghĩa chống lại chế độ thực dân, từ cuộc khởi nghĩa của nhân dân Việt Nam cho đến các phong trào tại Philippines và Indonesia.

5. **Chính Sách Phân Chia Để Trị:** Các cường quốc phương Tây thường áp dụng chính sách "chia để trị", tạo ra sự phân chia giữa các nhóm dân tộc, tôn giáo khác nhau, nhằm làm mất đoàn kết và kiểm soát tốt hơn các thuộc địa của mình.

6. **Cuộc Đấu Tranh Độc Lập:** Sau Thế Chiến Thứ Hai, phong trào đấu tranh giành độc lập mạnh mẽ xảy ra trên khắp Đông Nam Á. Các quốc gia như Indonesia, Việt Nam, và Philippines đã giành được độc lập và thiết lập chính quyền dân tộc.

Thời kỳ đô hộ của phương Tây đã để lại những di sản phức tạp, vừa có tác động tích cực đến sự phát triển hiện đại của các quốc gia Đông Nam Á, vừa gây ra nhiều hệ lụy tiêu cực về văn hóa, xã hội và kinh tế.