Cuộc sống của bộ phận trí thức tiểu tư sản Việt Nam những năm trước Cách mạng tháng Tám năm 1945 bị đời sống thực tế trước mắt làm thui chột hi vọng, niềm tin, phải lao vào kiếm tiền một cách vội vã, hời hợt để nuôi sống bản thân và gia đình. Họ ý thức được bị kịch “sống mòn” đó nên luôn khổ sở, chán nản, lâm vào bế tắc. Lí tưởng cao đẹp

dần dần lụi tàn.

Bi kịch tinh thần của những người trí thức nghèo như Hộ có thể tìm thấy trong rất nhiều tác phẩm khác của Nam Cao, học sinh có thể tìm đọc thêm như Trăng sáng, Lão Hạc, Sống mòn,...