Nông nghiệp
* Đặc điểm: Nông nghiệp Nhật Bản có quy mô nhỏ, chủ yếu là các hộ gia đình tự cung tự cấp và sản xuất quy mô vừa.
* Thách thức:
* Địa hình: Đất đai chủ yếu là đồi núi, diện tích đất canh tác hạn hẹp.
* Khí hậu: Khí hậu khắc nghiệt, thường xuyên xảy ra thiên tai như động đất, sóng thần, bão.
* Lão hóa dân số: Người dân trẻ ít quan tâm đến nông nghiệp, dẫn đến thiếu lao động.
* Sản phẩm chính: Gạo, rau quả, hoa quả, trà.
* Công nghệ: Nhật Bản đã áp dụng công nghệ hiện đại vào sản xuất nông nghiệp, giúp tăng năng suất và chất lượng sản phẩm.
Công nghiệp
* Động lực tăng trưởng:
* Công nghiệp chế tạo: Ô tô, điện tử, máy móc, đóng tàu... là những ngành công nghiệp mũi nhọn của Nhật Bản.
* Công nghiệp cao cấp: Nhật Bản nổi tiếng với các sản phẩm công nghệ cao như robot, linh kiện điện tử, thiết bị y tế...
* Yếu tố thành công:
* Đầu tư vào nghiên cứu và phát triển: Nhật Bản luôn dành nguồn lực lớn cho nghiên cứu và phát triển công nghệ mới.
* Chất lượng sản phẩm cao: Các sản phẩm của Nhật Bản được biết đến với độ bền cao và chất lượng tốt.
* Quản lý sản xuất hiệu quả: Hệ thống quản lý sản xuất tinh gọn (Lean Manufacturing) của Nhật Bản đã được áp dụng rộng rãi trên toàn thế giới.
* Thách thức:
* Cạnh tranh gay gắt: Các quốc gia khác, đặc biệt là các nước châu Á, đang cạnh tranh rất mạnh với Nhật Bản.
* Chi phí sản xuất cao: Tiền lương cao và chi phí nguyên vật liệu tăng là những thách thức lớn đối với các doanh nghiệp Nhật Bản.
Thương mại
* Xuất khẩu:
* Các sản phẩm công nghiệp: Ô tô, máy móc, thiết bị điện tử, hóa chất... chiếm tỷ trọng lớn trong kim ngạch xuất khẩu của Nhật Bản.
* Thị trường chính: Mỹ, Trung Quốc, các nước châu Á.
* Nhập khẩu:
* Nguyên liệu, nhiên liệu: Dầu mỏ, khí đốt, than đá... là những mặt hàng nhập khẩu chính của Nhật Bản.
* Hàng tiêu dùng: Thực phẩm, hàng dệt may...
* Thương mại dịch vụ: Nhật Bản là một trong những quốc gia có ngành dịch vụ phát triển mạnh, đặc biệt là du lịch, tài chính, bảo hiểm.
Những thách thức và cơ hội
* Thách thức:
* Lão hóa dân số: Dân số Nhật Bản đang già đi nhanh chóng, dẫn đến thiếu lao động và giảm sức mua.
* Nợ công cao: Nợ công của Nhật Bản là một trong những mức cao nhất thế giới.
* Cạnh tranh toàn cầu: Cạnh tranh từ các nước đang nổi lên như Trung Quốc, Hàn Quốc, Việt Nam ngày càng gay gắt.
* Cơ hội:
* Công nghệ: Nhật Bản có tiềm năng lớn trong các lĩnh vực công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo, robot, năng lượng tái tạo.
* Thị trường nội địa: Dân số Nhật Bản có thu nhập cao, tạo ra một thị trường nội địa lớn cho các sản phẩm và dịch vụ cao cấp.
* Hợp tác quốc tế: Nhật Bản có thể tăng cường hợp tác với các nước trong khu vực và trên thế giới để tận dụng các cơ hội mới.