Đoạn thơ mở đầu với hình ảnh một người mẹ bình dị, không cần những lời lẽ hùng hồn hay những lời dạy dỗ răn rít, nhưng hình ảnh người mẹ vẫn vô cùng sâu sắc và thấm thía. Nhà thơ đã khéo léo miêu tả người mẹ qua những hình ảnh gần gũi và quen thuộc trong đời sống thường ngày.

"Là mẹ đấy, chẳng hùng hồn diễn thuyết
túi ba gang đựng cau chát, trầu cay
ru bát ngát bằng nhấp nhô tiếng Việt
bát ngát ngủ rồi mẹ buộc gió vào cây"

Những hình ảnh giản dị nhưng chứa đựng tình yêu thương vô bờ bến của mẹ. Mẹ không cần diễn thuyết, không cần những lời giáo huấn hùng hồn, mà tình thương của mẹ vẫn sâu sắc, lặng lẽ nhưng vô cùng mạnh mẽ. Cái "túi ba gang đựng cau chát, trầu cay" là hình ảnh quen thuộc, gợi lên không khí của những buổi chiều quê, mẹ chăm chút cho gia đình. Cảnh mẹ "ru bát ngát bằng nhấp nhô tiếng Việt" thể hiện sự gắn kết giữa mẹ và quê hương, với những ngôn từ thân thuộc, gần gũi. Hình ảnh "bát ngát ngủ rồi mẹ buộc gió vào cây" còn gợi lên sự hi sinh lặng thầm của mẹ, bà không chỉ nuôi dưỡng thể xác con mà còn chăm lo cho sự bình yên, thanh thản trong tâm hồn con.

Khi nhắc đến mẹ, là nhắc đến người đầu tiên lo lắng, đau lòng khi con mắc lỗi. Đoạn thơ tiếp theo khắc họa sự đau đớn của mẹ khi thấy con lầm lỗi:

"Là mẹ đấy, người đầu tiên nhức nhối
khi chúng con lỡ mắc phải lỗi lầm
nước mắt ướt vạt chiều mẹ gọi
con lại về dụi mắt khói hoàng hôn"

Mẹ là người luôn đồng hành cùng con trong mọi bước đường, là người không bao giờ bỏ rơi con khi gặp khó khăn, vấp ngã. Dù là khi con mắc phải lỗi lầm, mẹ vẫn luôn là người lo lắng nhất và đau đớn nhất. Hình ảnh "nước mắt ướt vạt chiều mẹ gọi" thể hiện sự đau lòng, nhưng cũng là sự bao dung vô bờ bến của mẹ. Tình yêu thương ấy không chỉ là sự chăm sóc, nuôi dưỡng mà còn là sự tha thứ, đón nhận, khiến con cảm thấy ấm áp, bình yên. "Con lại về dụi mắt khói hoàng hôn" như một sự quay về, trở về với tình yêu thương, sự chở che của mẹ, khi mà tất cả những khó khăn và vấp ngã của cuộc sống đều tan biến trong vòng tay của mẹ.

Điều đặc biệt nhất trong đoạn thơ là việc tác giả thể hiện niềm hạnh phúc lớn lao khi nghĩ về mẹ, đó là hạnh phúc sâu lắng và bình dị mà mỗi người con đều cảm nhận được trong lòng mình.

"Hạnh phúc ư, là lòng ta đầy mẹ
trong cuộc đời vốn dĩ đã héo, tươi
hạnh phúc ư, là sau bao dâu bể
giữa quê nhà con cất tiếng Mẹ ơi!"

Hạnh phúc trong thơ Nguyễn Khoa Điềm không phải là những điều to lớn, vĩ đại, mà là sự đầy ắp tình mẹ trong lòng. "Lòng ta đầy mẹ" là sự thấu hiểu và cảm nhận sâu sắc tình thương của mẹ, là khi con trưởng thành và có thể gọi mẹ với tất cả sự yêu thương, kính trọng. "Trong cuộc đời vốn dĩ đã héo, tươi" như một sự khẳng định rằng dù cuộc sống có lúc khó khăn, đau khổ, nhưng tình yêu thương của mẹ luôn là nguồn động lực, là sự tươi mới và là niềm an ủi lớn lao. "Hạnh phúc ư, là sau bao dâu bể" là sự trân trọng tình mẹ sau những thăng trầm của cuộc đời. Và cuối cùng, giữa quê nhà, khi con cất tiếng gọi "Mẹ ơi", đó là khoảnh khắc hạnh phúc nhất, khi con tìm thấy được sự bình yên và niềm an lạc trong tình mẹ.