Câu 1: Xác định nhân vật trữ tình trong đoạn trích.

Nhân vật trữ tình trong đoạn trích là người phụ nữ có chồng nơi biên ải xa xôi. Đó là một người vợ thủy chung, thương nhớ chồng đang ở nơi chiến trận, thể hiện nỗi buồn đau và khát khao đoàn tụ.

Câu 2: Chỉ ra và nêu tác dụng của việc sử dụng điển tích, điển cố trong đoạn trích.

• Điển tích, điển cố được sử dụng:

  • "Nghìn vàng": biểu tượng cho sự quý giá, trân trọng tình cảm.
  • "Non Yên": nhắc đến núi Yên Nhiên, nơi ghi dấu chiến công, biểu tượng cho biên ải xa xôi.
  • "Đồng đồng đường lên bằng trời": ẩn dụ cho sự cách trở, xa cách không thể đo đếm giữa người vợ và chồng.

• Tác dụng:
  Điển tích, điển cố làm cho đoạn thơ mang tính cổ kính, trang trọng, gợi lên không gian rộng lớn và sự cách trở mênh mông giữa nhân vật trữ tình và người chồng. Đồng thời, chúng làm nổi bật nỗi nhớ nhung sâu sắc và tình cảm son sắt của người vợ.

Câu 3: Phân tích hiệu quả nghệ thuật của biện pháp tu từ so sánh trong hai câu thơ sau:

Sương như búa, bồ mòn gốc liễu,
Tuyết dường cưa, xẻ héo cành ngô.

• Biện pháp tu từ so sánh:

  • "Sương như búa": sương được ví như búa nặng nề, gợi lên sự lạnh giá khắc nghiệt.
  • "Tuyết dường cưa": tuyết được ví như lưỡi cưa, khiến cây cối bị tổn thương, héo tàn.

• Hiệu quả nghệ thuật:
  Những hình ảnh so sánh này không chỉ miêu tả sự khắc nghiệt của thiên nhiên nơi biên ải mà còn phản ánh tâm trạng buồn đau, nỗi nhớ và sự cô đơn của nhân vật trữ tình. Cảnh vật như hòa chung vào nỗi lòng người phụ nữ, tạo nên một bức tranh thiên nhiên lạnh lẽo và u buồn.

Câu 4: Nhận xét tâm trạng của nhân vật trữ tình trong đoạn trích.

Nhân vật trữ tình mang tâm trạng đau khổ, buồn bã và nhớ nhung sâu sắc. Nỗi nhớ không thể nguôi ngoai được ví như trời thăm thẳm, xa với, không thấu. Đồng thời, tâm trạng của người vợ còn là sự lo lắng cho chồng mình nơi biên cương đầy gian khổ và hiểm nguy.

Câu 5: Đoạn trích gợi cho em suy nghĩ gì về số phận những người phụ nữ trong cuộc chiến tranh phi nghĩa?

Đoạn trích gợi lên sự cảm thương sâu sắc cho số phận của những người phụ nữ trong chiến tranh phi nghĩa:

• Họ chịu cảnh cô đơn, xa cách người thân yêu.
• Phải sống trong lo âu, buồn tủi khi chồng mình đối mặt với hiểm nguy nơi chiến trận.
• Chiến tranh phi nghĩa không chỉ gây mất mát về con người mà còn gieo rắc đau thương và khổ đau trong những mái ấm gia đình.
  Đoạn thơ khơi gợi tinh thần trân trọng hòa bình và lên án những cuộc chiến tranh vô nghĩa, gây chia lìa bao số phận con người.