Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu:
NỖI OÁN CỦA NGƯỜI PHÒNG KHUÊ(1)
(Khuê oán) - Vương Xương Linh
Phiên âm:
Khuê trung thiếu phụ bất tri sầu,
Xuân nhật ngưng trang thướng thúy lâu.
Hốt kiến mạch đầu dương liễu sắc,
Hối giao phu tế mịch phong hầu.
Dịch nghĩa:
Người đàn bà trẻ nơi phòng khuê không biết buồn,
Ngày xuân trang điểm lộng lẫy, bước lên lầu đẹp,
Chợt thấy sắc [xuân] của cây dương liễu(2) đầu đường,
Hối hận đã để chồng đi [tòng quân lập công, làm quan] kiếm tước hầu(3)!
Dịch thơ :
Thiếu phụ phòng khuê chẳng biết sầu,
Ngày xuân chải chuốt, bước lên lầu.
Đầu đường chợt thấy màu dương liễu,
Hối để chàng đi kiếm tước hầu.
NGUYỄN KHẮC PHI dịch
(Có tham khảo bản dịch của TRẦN TRỌNG SAN,
Thơ Đường, quyển I, Bắc Đẩu, Sài Gòn, 1966)
Chú giải:
Phòng khuê: phòng của phụ nữ quý tộc ngày xưa, cũng dùng để chỉ phòng của phụ nữ nói chung.
Màu dương liễu: Màu của mùa xuân và tuổi trẻ, gợi lên khát vọng hạnh phúc. Ở đây, người thiếu phụ thấy màu dương liễu mà nhớ đến người chồng đang ra trận để “kiếm tước hầu”.
Kiếm tước hầu: thời phong kiến, bề tôi lập được công lớn (thường là chiến công) thì được vua phong tước hầu. Ở đây, người chồng đi tìm kiếm tước hầu có nghĩa là đi ra trận lập công để được phong tước hầu. Khuê oán được sáng tác vào thời thịnh vượng của nhà Đường, các cuộc chiến tranh phần lớn là để mở mang bờ cõi.
Câu 1. Xác định nhân vật trữ tình trong văn bản..
Câu 2. Nhân vật trữ tình đang ở trong hoàn cảnh cụ thể nào?
Câu 3. Hình ảnh dương liễu trong văn bản có ý nghĩa gì?
Câu 4. Sau khi nhìn thấy màu dương liễu, nhân vật trữ tình có sự chuyển biến tâm trạng như thế nào? Hãy chỉ ra và lí giải sự chuyển biến tâm trạng đó.
Câu 5. Anh/Chị hãy nhận xét tình cảm của nhà thơ được thể hiện trong đoạn trích.
Đề số 03: Đọc văn bản:
TỰ TÌNH (bài 1)
Tiếng gà văng vằng gáy trên bom(1),
Oán hận trông ra khắp mọi chòm.
Mõ(2) thảm không khua mà cũng cốc,
Chuông(3) sầu chẳng đánh cớ sao om?
Trước nghe những tiếng thêm rền rĩ,
Sau giận vì duyên để mõm mòm,
Tài tử văn nhân(4) ai đó tá?
Thân này đâu đã chịu già tom(5)!
HỒ XUÂN HƯƠNG
(Thơ Hồ Xuân Hương, NXB Văn học, Hà Nội, 1987)
Chú giải:
Bom: phần phía sau con thuyền, nơi người dân chài thường nuôi nhốt gà.
, (3) Mõ, Chuông: Mõ và chuông dùng trong nhà chùa có tác dụng làm nguôi dịu lòng người. Ở đây, nhà thơ vận dụng khác. Mõ thảm, chuông sầu: tiếng lòng sầu thảm trong đêm khuya vắng lặng không khua, không đánh mà vẫn vang lên dữ dội những âm thanh khô khốc, ầm ĩ, cốc như mõ và om như chuông.
(4)Tài từ: người có tài và sống phóng khoáng. Văn nhân: người có học và có tài văn chương.
(5) Già tom: như già nhom, chỉ già nua, gầy nhom.
Thực hiện các yêu cầu sau:
Câu 1. Xác định yếu tố ngoại cảnh tác động đến tâm trạng của nhân vật trữ tình trong bài thơ.
Câu 2. Chỉ ra 2 từ ngữ thể hiện cảm xúc, tâm trạng của nhân vật trữ tình trong bài thơ trên.
Câu 3. Cảm nhận về tâm trạng của nhân vật trữ tình thể hiện trong hai câu sau:
Trước nghe những tiếng thêm rền rĩ,
Sau giận vì duyên để mõm mòm,
Câu 4. Nhận xét về ngôn ngữ Hồ Xuân Hương sử dụng trong bài thơ.
Câu 5. Qua câu thơ Thân này đâu đã chịu già tom, anh/chị có suy nghĩ gì về sự phản kháng của Hồ Xuân Hương?