Câu 1: Xác định thể loại của văn bản.

Văn bản trên là một bài thơ thất ngôn bát cú (hay còn gọi là thơ Đường luật), thuộc thể thơ lục bát của Nguyễn Trãi trong Thuật hứng.

Câu 2: Chỉ ra những hình ảnh ước lệ tượng trưng trong bài thơ?

Trong bài thơ, có nhiều hình ảnh ước lệ và tượng trưng, tiêu biểu là:

1. Trúc mai: Là hình ảnh của sự thanh tao, kiên cường. Trúc và mai thường được coi là biểu tượng của người quân tử trong văn hóa cổ điển phương Đông.
2. Viễn hạc: Đây là hình ảnh tượng trưng cho sự tự do, bay bổng, một ẩn dụ về tinh thần không bị gò bó, tự tại.
3. Cúc vong lan hương bến đỗ: Cúc và lan là những loài hoa có hương thơm, là hình ảnh ước lệ chỉ sự trong sáng, thanh cao. "Bến đỗ" ở đây có thể là ẩn dụ cho những ký ức, những giai đoạn an yên trong đời.
4. Mai: Mai tượng trưng cho sự kiên cường và sự tái sinh trong mùa xuân, thường được dùng để biểu thị sự bền bỉ trong cuộc sống.
5. Đàn cầm suối trong tai đọi: Hình ảnh này dùng để mô tả âm thanh suối chảy như tiếng đàn, tượng trưng cho sự yên bình, thư thái, hài hòa với thiên nhiên.

Câu 3: Phân tích hiệu quả của biện pháp tu từ được sử dụng trong hai câu thơ:

Hái cúc vong lan hương bến đỗ,
Tìm mai đáp nguyện tuyệt xâm khẩn.

• Biện pháp tu từ ẩn dụ: Cả hai câu thơ sử dụng biện pháp ẩn dụ để diễn tả những khát vọng và lý tưởng của Nguyễn Trãi. "Hái cúc vong lan" ẩn dụ cho việc tìm kiếm những giá trị tinh thần cao quý, như sự thanh cao, trong sáng. "Hương bến đỗ" là hình ảnh của những kỷ niệm hoặc những giá trị ổn định trong đời. Còn "Tìm mai đáp nguyện" là hình ảnh tìm kiếm sự bình an, đích thực trong cuộc sống.
• Hiệu quả: Biện pháp ẩn dụ làm cho câu thơ trở nên sâu sắc, giàu hình ảnh. Nó không chỉ miêu tả hành động cụ thể mà còn làm bật lên khát vọng, tâm hồn cao thượng của Nguyễn Trãi, muốn tìm đến những giá trị vĩnh cửu, thanh cao, vượt lên những điều tầm thường.

Câu 4: Nhận xét về cuộc sống của Nguyễn Trãi nơi thôn dã.

Cuộc sống của Nguyễn Trãi nơi thôn dã thể hiện sự thảnh thơi, tự tại, và đầy triết lý sống. Ông tìm thấy sự yên bình trong việc hòa mình với thiên nhiên, tận hưởng những khoảnh khắc bình dị như hái cúc, tìm mai. Cuộc sống của ông không bị ràng buộc bởi những ồn ào của xã hội mà chú trọng vào việc tìm kiếm sự thanh thản trong tâm hồn. Điều này thể hiện rõ qua hình ảnh "Hái cúc vong lan" và "Tìm mai đáp nguyện", nói lên sự thoát ly khỏi những bộn bề của đời sống để tìm đến những giá trị tinh thần cao cả.

Câu 5: Cảm nhận về vẻ đẹp tâm hồn của Nguyễn Trãi qua văn bản.

Qua bài thơ, chúng ta cảm nhận được vẻ đẹp tâm hồn của Nguyễn Trãi là cao thượng, thanh thoát và đầy lý tưởng. Ông không chỉ là một nhà thơ, nhà chính trị vĩ đại mà còn là một người có tâm hồn nhạy cảm, yêu thiên nhiên và có khát vọng tìm kiếm sự yên bình, vĩnh cửu trong cuộc sống. Các hình ảnh trong bài thơ như "trúc mai", "viễn hạc", "cúc lan" đều thể hiện sự thanh cao, phẩm hạnh, một tâm hồn quân tử luôn tìm kiếm sự hoàn thiện. Cảm hứng từ thiên nhiên và những giá trị đạo đức đã tạo nên một Nguyễn Trãi vừa uyên bác, vừa giản dị trong cuộc sống thôn dã.