Bài tập  /  Bài đang cần trả lời

Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi

I. PHẦN ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)
ĐỂ 3
[...]
Nghe đàn ta đã chạnh buồn, Lại rầu nghe nỗi nỉ non mấy lời.
65. “Cùng một lứa bên trời lận đận, Gặp gỡ nhau lọ sẵn quen nhau (1)
Từ xa kinh khuyết bấy lâuTầm Dương đất trích gối sầu hôm mai.
Chốn cùng tịch (2) lấy ai vui thích, Ta chẳng nghe đàn địch cả năm: Sông Bồn gần chốn cát lầm,
Lau vàng, trúc võ, âm thầm quanh hiên.
73. Tiếng chi đó nghe liền sớm tối:
Cuốc kêu sầu, vượn hót véo von.
Hoa xuân nở, nguyệt thu tròn,
Lần lần tay chuốc chén son ngập ngừng.(3)77. Há chẳng có ca rừng, địch nội?
Giọng líu lo buồn nỗi khó nghe.(4)
Tì bà nghe dạo canh khuya, Dường như tiên nhạc gần kề bên tai.
81. Hãy ngồi lại gảy chơi khúc nữa Sẽ vì nàng soạn sửa bài ca".
Đứng lên dường cảm lời ta, Lại ngồi lựa phím đàn đà kíp dây
85. Nghe não nuột khác tay đàn trước, Khắp tiệc hoa sướt mướt lệ rơi.
Lệ ai chan chứa hơn người?
Giang Châu Tư mã đượm (5) mùi áo xanh. (6) (Trích Tì bà hành, Bạch Cư Dị, bản dịch của
Phan Huy Vịnh, Thơ Đường, tập 2 Chú thích: Bạch Cư Dị (772 - 846) tự Lạc Thiên, người tỉnh Thiểm Tây, là nhà thơ nổi tiếng thời Đường. Tì bà hành là bài trường ca cảm thương bất hủ được Bạch Cư Dị sáng tác thời gian ông bị giáng xuống làm Tư mã ở quận Cửu Giang. Một đêm tiển khách ở bến Tầm Dương, nghe tiếng tì bà vắng lại trên một chiếc thuyền, hỏi ra mới biết tiếng đàn của một người ca nữ có cuộc đời trôi nổi truân chuyên, nhà thơ vô cùng đồng cảm sáng tác Tì bà hành để gửi tặng nàng ca nữ. Ngữ liệu trên là phần cuối của tác phẩm.
(1) Dịch nghĩa cả hai câu: Đều là người bị lưu lạc nơi chân chời, gặp gỡ nhau, hà tất từng quen biết nhau.
(2) Chốn cùng tịch: Nơi hẻo lánh
(3) Dịch nghĩa cả hai câu: Trước cảnh đẹp ta chỉ lấy rượu ra một mình dốc chén.
(4) Ý nói: Giọng hát miền núi, tiếng sáo đồng quê đều xa lạ với nhà thơ, không giống như tiếng đàn tì bà
(5) Mùi: màu
(6) Áo xanh: màu áo do cấp bậc quy định, Tư mã là chức quan hàm bát phẩm, chỉ được mặc áo màu xanh. Cả câu ý nói: Ai cũng khóc nhưng người khóc nhiều nhất là Tư mã Giang Châu mặc áo xanh Bạch Cư Dị.
Thực hiện các yêu cầu
Câu 1 (0.5 điểm). Xác định thể thơ của văn bản trên?
Câu 2 (1 điểm). Ghi lại những từ ngữ khắc họa tình cảnh, tâm trạng của nhà thơ trong 8 dòng thơ từ 65 đến 72. Qua những
từ ngữ đó em hiểu gì về cảnh ngộ của nhà thơ?
Câu 3 (0.5 điểm). Em hiểu thế nào về hình ảnh Hoa xuân nở, nguyệt thu tròn?
Câu 4 (1 điểm). Khi nghe tiếng đàn tì bà của người ca nữ ở nơi đất khách, nhà thơ đã ví “Tì bà nghe dạo canh khuya,/Dường hai dòng thơ mang lại hiệu quả nghệ thuật gì?
như tiên nhạc gần kề bên tai.”. Việc sử dụng phép so sánh trong Câu 5 (1 điểm). Trong thi ca, nhiều nhà thơ đã sử dụng ngôn từ để miêu tả âm thanh dân tộc. Bạch Cư Dị ca ngợi tiếng đàn tì bà, còn Lữ Giang (một nhà thơ hiện đại của Việt Nam) đã viết về tiếng đàn bầu như sau:"Lắng tai nghe đàn bầu Ngân dài trong đêm thâu Tiếng đàn như suối ngọt Cứ đưa hồn lên cao. Tiếng đàn bầu của ta Lời đằm thắm thiết tha Cung thanh là tiếng mẹ Cung trầm như giọng cha."
(Trích Đàn bầu, 1956)
Nếu như âm thanh của tiếng đàn tì bà như tiên nhạc gần kề bên tai thì qua những dòng thơ trên, em có cảm nhận như thể nào về âm thanh tiếng đàn bầu dân tộc.
II. PHẦN VIẾT (6,0 điểm)
Câu 1 (2 điểm). Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) phân tích 6 dòng thơ cuối của văn bản - được trích ở phần đọc hiểu - để làm rõ tâm trạng của Bạch Cư Dị khi nghe tiếng đàn của người ca nữ.
Câu 2 (4 điểm).
" Nghe đàn ta đã chạnh buồn,
Lại rầu nghe nổi ni non mấy lời."
Tiếng đàn và nỗi ni non mấy lời của nàng ca nữ tuổi xế chiều tiều tụy, phiêu bạt khiến Bạch Cư Dị đồng cảm sáng tác bài thơ cảm thương bất hủ. Phải chăng sự đồng cảm giữa con người với con người luôn đem lại những giá trị tuyệt vời trong cuộc sống? Viết bài văn nghị luận (khoảng 400 chữ) trả lời cho câu hỏi trên
1 Xem trả lời
Hỏi chi tiết
8
Tham khảo câu trả lời từ Trợ lý ảo Lazi
### I. PHẦN ĐỌC HIỂU

**Câu 1 (0.5 điểm).**
Thể thơ của văn bản trên là **thơ Đường luật**.

**Câu 2 (1 điểm).**
Những từ ngữ khắc họa tình cảnh, tâm trạng của nhà thơ trong 8 dòng thơ từ 65 đến 72 bao gồm: "lận đận", "gặp gỡ", "tầm Dương đất trích gối sầu", "chốn cùng tịch", "chẳng nghe đàn địch", "cát lầm", "âm thầm quanh hiên". Qua những từ ngữ này, em hiểu rằng nhà thơ đang ở trong một tình cảnh lú lẫn, cô đơn, buồn bã. Ông cảm thấy nỗi buồn sâu sắc của kiếp người lưu lạc, và cảm giác tịch mịch, đơn độc khi không có ai để chia sẻ niềm vui hay nỗi khổ. Cảnh vật xung quanh cũng trầm lắng và u ám, phản ánh tâm trạng chán chường của nhà thơ.

**Câu 3 (0.5 điểm).**
Hình ảnh "Hoa xuân nở, nguyệt thu tròn" có thể hiểu là biểu tượng cho thời gian và cuộc sống. Hoa xuân và ánh trăng thu tượng trưng cho sự đẹp đẽ, hoàn mỹ của cuộc sống, nhưng lại chỉ là một khoảnh khắc ngắn ngủi, dễ tàn phai. Nó cũng thể hiện nỗi niềm suy tư của nhà thơ về sự vĩnh hằng và tạm bợ của cuộc sống, từ đó làm nổi bật sự tiếc nuối và buồn bã của ông.

**Câu 4 (1 điểm).**
Việc sử dụng phép so sánh trong câu "Tì bà nghe dạo canh khuya,/Dường như tiên nhạc gần kề bên tai" tạo nên hiệu ứng nghệ thuật mạnh mẽ, làm cho tiếng đàn tì bà không chỉ là một âm thanh mà còn trở thành biểu tượng của cái đẹp và sự thăng hoa. Nếu tiếng đàn tì bà được ví như "tiên nhạc", nó thể hiện rằng âm thanh này mang đến cảm xúc sâu sắc, gần gũi và mê hoặc, gây cho nhà thơ sự đồng vọng từ xa, gợi lên nỗi nhớ và tâm trạng đồng cảm với người ca nữ.

**Câu 5 (1 điểm).**
Âm thanh của tiếng đàn bầu trong bài thơ của Lữ Giang được miêu tả như một dòng suối ngọt, làm cho hồn người nhẹ nhàng bay bổng. Qua những hình ảnh này, ta cảm nhận được sự trong trẻo, êm dịu và sâu lắng từ tiếng đàn bầu. Nó không chỉ đơn thuần là âm thanh mà còn là biểu hiện của tâm tư, tình cảm phong phú của người nghệ sĩ. So với tiếng đàn tì bà, tiếng đàn bầu cũng mang lại cảm giác thánh thiện và gần gũi, gợi nhớ về quê hương và nguồn cội.

---

### II. PHẦN VIẾT

**Câu 1 (2 điểm).**
Trong sáu dòng thơ cuối của văn bản, Bạch Cư Dị đã để lại một ấn tượng sâu đậm về tâm trạng của mình khi nghe tiếng đàn của người ca nữ. Tâm trạng ấy được thể hiện rõ nét thông qua nỗi buồn khi nghe tiếng đàn, mà ông gọi là “chạnh buồn”, tiếp đến là cảm giác rầu rĩ trước nỗi niềm u uất, sầu thảm trong từng lời ca. Từ ngữ "não nuột" cho thấy âm thanh bất hạnh của cuộc đời mà nàng ca nữ phải gánh chịu đã làm lay động trái tim của thi sĩ. Không chỉ đơn thuần là một cuộc tiễn đưa, buổi tiệc còn mang sắc thái u uất; nước mắt lăn dài trên má ông khi nghe tiếng đàn. “Sướt mướt lệ rơi” không chỉ là nỗi buồn sâu sắc mà còn là sự đồng cảm quay về những kỷ niệm đau thương mà ông đã trải qua. Nỗi cô đơn hiện ra khi mọi người xung quanh đang vui vẻ nhưng trong lòng ông lại không ngừng lắng nghe từ tâm hồn bị tổn thương của ca nữ. Từ đó, chính tiếng đàn tì bà trở thành cầu nối giữa tâm trạng của nhà thơ với vẻ đẹp của âm nhạc, từ đó làm bật lên cái đẹp thi vị và sự thấu hiểu sâu sắc giữa con người với con người.

**Câu 2 (4 điểm).**
Sự đồng cảm giữa con người với con người là một giá trị vô cùng quý giá trong cuộc sống. Qua những tác phẩm nghệ thuật, từ thơ ca, âm nhạc đến tranh vẽ, chúng ta thường bắt gặp những câu chuyện về thân phận con người, về nỗi đau, niềm vui và khát vọng sống. Tiếng đàn tì bà trong bài thơ "Tì bà hành" của Bạch Cư Dị không chỉ là âm thanh của một nhạc cụ mà còn là tiếng lòng của một tâm hồn đồng điệu. Khi nhà thơ lắng nghe tiếng đàn, ông không chỉ cảm nhận được nỗi buồn mà còn thấy được số phận của những con người cùng khổ. Chính từ sự đồng cảm này, tâm hồn con người dường như được kết nối, hòa quyện và cùng nhau sẻ chia những nỗi đau đớn trong cuộc sống.

Tương tự, trong bài thơ "Đàn bầu" của Lữ Giang, tiếng đàn bầu như một lời ru, mang lại sự gần gũi, an ủi cho tâm hồn con người. Âm thanh mượt mà của đàn bầu không chỉ gợi nhớ về quê hương mà còn thức dậy những cảm xúc đẹp đẽ trong lòng người nghe. Điều này cho thấy, âm nhạc thực sự có sức mạnh kết nối những tâm hồn. Chúng ta, dù ở đâu, mỗi khi lắng nghe âm thanh của nghệ thuật, đều có thể tìm thấy những mảnh ghép của chính cuộc đời mình. Sự đồng cảm giữa người với người không chỉ giúp xoa dịu nỗi đau, mà còn là chìa khóa mở ra những giá trị nhân văn, khơi dậy tình yêu thương, sự bao dung trong xã hội.

Vì vậy, việc Bạch Cư Dị cảm thấy chạnh buồn khi nghe tiếng đàn tì bà của ca nữ không chỉ phản ánh tâm trạng đơn độc mà còn chứng minh rằng con người có khả năng cảm nhận và chia sẻ cảm xúc của nhau. Đó chính là nền tảng vững chắc cho những giá trị tốt đẹp trong cuộc sống, mà mỗi chúng ta cần trân trọng và phát huy.
0
0
Đỗ Ngọc Kim Khánh
2 giờ trước
+5đ tặng
hello


















 

Mở khóa để xem toàn bộ nội dung trả lời

(?)
Bạn đã đạt đến giới hạn của mình. Bằng cách Đăng ký tài khoản, bạn có thể xem toàn bộ nội dung trả lời
Cải thiện điểm số của bạn bằng cách đăng ký tài khoản Lazi.
Xem toàn bộ các câu trả lời, chat trực tiếp 1:1 với đội ngũ Gia sư Lazi bằng cách Đăng nhập tài khoản ngay bây giờ
Tôi đã có tài khoản? Đăng nhập

Bạn hỏi - Lazi trả lời

Bạn muốn biết điều gì?

GỬI CÂU HỎI
Học tập không giới hạn cùng học sinh cả nước và AI, sôi động, tích cực, trải nghiệm

Hôm nay bạn thế nào? Hãy nhấp vào một lựa chọn, nếu may mắn bạn sẽ được tặng 50.000 xu từ Lazi

Vui Buồn Bình thường
×
Trợ lý ảo Trợ lý ảo
×
Đấu trường tri thức | Lazi Quiz Challenge +500k
Gửi câu hỏi
×