Các đô thị cổ đại ở Phương Đông là những trung tâm đầu tiên của nền văn minh nhân loại, xuất hiện bên cạnh các dòng sông lớn như sông Nhu cầu (Tiếng Anh: Tigris), sông Euphrates (Mesopotamia), sông Hằng (Ấn Độ), và sông Nile (Ai Cập). Những đô thị này không chỉ là nơi cư trú của con người mà còn phát triển thành những trung tâm tôn giáo, chính trị và kinh tế quan trọng.

1. **Mesopotamia**: Từ khoảng 3500 TCN, các thành phố như Ur, Uruk, Babylon đã hình thành. Mesopotamia là nơi phát triển của chữ viết (chữ hình nêm) và hệ thống luật lệ đầu tiên. Những thành phố này còn là trung tâm tôn giáo với các tháp Ziggurat, nơi thờ cúng các vị thần.

2. **Ai Cập cổ đại**: Khoảng 3000 TCN, các thành phố như Thái Bình (Memphis) và Tanu (Thebes) ra đời bên dòng sông Nile. Ai Cập nổi tiếng với kiến trúc kim tự tháp và các công trình lớn khác, chúng thường mang ý nghĩa tôn giáo và chính trị, đồng thời là nơi hoạt động của các Pharaoh.

3. **Thung lũng sông Ấn**: Các đô thị cổ như Harappa và Mohenjo-Daro phát triển khoảng 2500 TCN, nổi bật với hệ thống quy hoạch đô thị tiên tiến, hệ thống thoát nước và các công trình kiến trúc phức tạp. Văn minh Ấn Độ cổ đại cũng chú trọng đến thương mại và thủ công nghiệp.

4. **Trung Quốc cổ đại**: Các đô thị như Hoàng Hạ (Yellow River) đã xuất hiện từ khoảng 2100 TCN. Văn minh Trung Quốc cổ đại phát triển với các triều đại đầu tiên như nhà Hạ và nhà Thương, có các tòa thành và hệ thống chữ viết đặc trưng.

Các đô thị cổ đại ở Phương Đông thường có những điểm chung, như sự phát triển của nền nông nghiệp, thương mại, tôn giáo và kiến trúc. Chính các yếu tố này đã đóng góp vào sự hình thành các nền văn minh lớn và sự phát triển của xã hội nhân loại.