Câu 1 (0,5 điểm)
Dấu hiệu để xác định thể thơ trong bài thơ
Bài thơ sử dụng thể thơ lục bát với đặc trưng là mỗi câu 6 chữ và 8 chữ xen kẽ nhau. Dấu hiệu rõ ràng của thể thơ lục bát là cấu trúc nhịp điệu đều đặn, với những câu có 6 chữ và 8 chữ thay phiên nhau, thể hiện qua các câu như "Đã thấy xuân về với gió đông," (6 chữ) và "Với trên màu má gái chưa chồng." (8 chữ).
Câu 2 (0,5 điểm)
Những tín hiệu khi mùa xuân về được tác giả cảm nhận trong khổ thơ đầu
Trong khổ thơ đầu, tác giả cảm nhận mùa xuân qua những tín hiệu sau:
- Gió đông mang hơi xuân đến.
- Màu má gái chưa chồng là hình ảnh gợi sự tươi trẻ, xinh đẹp, thanh xuân.
- Cô hàng xóm ngước mắt nhìn trời, đôi mắt trong là hình ảnh của một ngày xuân trong sáng, tươi mới.
- Mưa tạnh, trời quang, ánh nắng mùa xuân đang chiếu sáng.
Tất cả những tín hiệu này tạo nên một không gian xuân tươi vui, tràn đầy sức sống.
Câu 3 (1,0 điểm)
Giải thích nghĩa của từ Hán Việt “dân gian” trong bài thơ
Từ “dân gian” trong bài thơ có nghĩa là những nét sinh hoạt, phong tục, tập quán của người dân, đặc biệt là trong đời sống nông thôn. Trong ngữ cảnh này, “dân gian” gợi lên hình ảnh cuộc sống giản dị, mộc mạc và gần gũi của người dân quê, là phần hồn của văn hóa dân tộc. Thơ Nguyễn Bính thường miêu tả những cảnh vật, phong tục của làng quê, tạo nên không khí bình dị, thân thuộc.
Câu 4 (1,0 điểm)
Cảm nhận về không khí mùa xuân ở làng quê xưa qua hai câu thơ:
“Trên đường cát mịn, một đôi cô,
Yếm đỏ, khăn thâm, trẩy hội chùa.”
Hai câu thơ mang đến một hình ảnh đẹp đẽ, yên bình về không khí mùa xuân ở làng quê. Đường cát mịn gợi lên không gian thanh thoát, nhẹ nhàng. Một đôi cô trong yếm đỏ, khăn thâm là hình ảnh tiêu biểu của thiếu nữ trong làng quê, đẹp dịu dàng, nền nã trong trang phục truyền thống. Họ đi trẩy hội chùa, biểu tượng của tín ngưỡng dân gian trong những ngày đầu xuân. Tất cả những yếu tố này kết hợp tạo nên một không gian mùa xuân ngập tràn sắc màu, hương vị quê hương đậm đà.
Câu 5 (1,0 điểm)
Bài học về thái độ sống của con người trong mối quan hệ với thiên nhiên và cuộc sống xung quanh
Từ tâm trạng của nhân vật trữ tình trong bài thơ, có thể rút ra bài học về thái độ sống của con người là cần phải hòa nhập, yêu thương và trân trọng thiên nhiên và cuộc sống xung quanh. Khi đối diện với vẻ đẹp của mùa xuân, nhân vật trữ tình không chỉ cảm nhận một cách say mê, mà còn có thái độ trân trọng, tận hưởng sự tươi mới, bình dị của thiên nhiên. Điều này gợi mở cho con người một lối sống hòa hợp với tự nhiên, biết sống chậm lại, cảm nhận vẻ đẹp giản dị của cuộc sống để tìm thấy niềm vui và sự bình yên trong tâm hồn. Mỗi khoảnh khắc dù nhỏ bé cũng đáng được trân trọng, và từ đó sống có ý nghĩa hơn.
Câu 1 (Viết đoạn văn nghị luận - 2 điểm)
Đoạn văn nghị luận phân tích vẻ đẹp của thiên nhiên trong bài thơ
Trong bài thơ "Xuân về" của Nguyễn Bính, thiên nhiên mùa xuân hiện lên không chỉ tươi đẹp mà còn đầy sức sống, mang đến cảm giác bình yên và hạnh phúc. Hình ảnh gió đông, mưa tạnh, trời quang tạo nên một không gian trong lành, là khởi đầu của mùa xuân tươi mới. Cảnh vật như lúa mượt như nhung, hoa bưởi, hoa cam ngào ngạt càng làm tôn lên vẻ đẹp của làng quê Việt Nam trong mùa xuân. Mùa xuân không chỉ là sự chuyển mình của thiên nhiên mà còn là sự tái sinh của đất trời, của con người và đời sống. Qua đó, tác giả Nguyễn Bính khéo léo bày tỏ tình yêu sâu sắc với quê hương, đồng thời nhắc nhở chúng ta về giá trị của cuộc sống, về việc sống hòa hợp với thiên nhiên để cảm nhận hết vẻ đẹp của thế giới xung quanh. Thực sự, mùa xuân là mùa của hy vọng, sự đổi mới và là dịp để con người sống chậm lại, tìm lại niềm vui trong những điều giản dị nhất.