Trong giai đoạn này, kinh tế Đại Việt có nhiều biến động, vừa mang tính kế thừa từ các thời kỳ trước, vừa có những yếu tố mới do tình hình chính trị - xã hội và giao thương quốc tế tác động. Có thể tóm tắt như sau:
1. Nông nghiệp:
Tiếp tục là ngành kinh tế chủ đạo: Nông nghiệp vẫn giữ vai trò quan trọng trong nền kinh tế, với cây lúa nước là cây trồng chính.
Khai hoang và mở rộng diện tích canh tác: Các chúa Nguyễn ở Đàng Trong đặc biệt chú trọng khai khẩn đất hoang, mở rộng diện tích trồng trọt, nhất là ở vùng đồng bằng sông Cửu Long.
Công tác thủy lợi được quan tâm: Nhà nước và người dân chú trọng xây dựng và tu sửa các công trình thủy lợi để phục vụ sản xuất nông nghiệp.
Sự phát triển của kinh tế hàng hóa trong nông nghiệp: Bên cạnh việc tự cung tự cấp, trao đổi hàng hóa nông sản cũng diễn ra sôi động, hình thành các chợ nông thôn.
2. Thủ công nghiệp:
Phát triển đa dạng: Nhiều nghề thủ công truyền thống tiếp tục phát triển như dệt lụa, làm gốm sứ, rèn sắt, đúc đồng, làm giấy,...
Xuất hiện các nghề thủ công mới: Một số nghề mới xuất hiện như khai mỏ (khai thác vàng, bạc, đồng,...), khắc in bản gỗ, làm đường cát trắng,...
Hình thành các làng nghề thủ công chuyên biệt: Nhiều làng nghề thủ công nổi tiếng hình thành và phát triển, chuyên sản xuất một hoặc một vài mặt hàng thủ công, ví dụ như làng gốm Bát Tràng, Thổ Hà, làng dệt La Khê,...
Sản xuất thủ công nghiệp phục vụ nhu cầu thị trường: Sản phẩm thủ công không chỉ phục vụ nhu cầu trong nước mà còn được trao đổi, buôn bán với nước ngoài.
3. Thương nghiệp:
Hoạt động buôn bán phát triển mạnh mẽ: Trao đổi buôn bán trong nước diễn ra sôi động với sự hình thành và phát triển của nhiều chợ, từ chợ làng, chợ huyện đến chợ phủ.
Kẻ Chợ (Thăng Long) trở thành trung tâm buôn bán sầm uất: Thăng Long thời kỳ này được gọi là Kẻ Chợ, là trung tâm buôn bán lớn, tập trung nhiều thương nhân trong và ngoài nước.
Buôn bán với nước ngoài được mở rộng: Hoạt động ngoại thương phát triển, với sự tham gia của các thương nhân Nhật Bản, Trung Quốc, Bồ Đào Nha, Hà Lan,... Các mặt hàng xuất khẩu chủ yếu là nông sản (gạo, đường), lâm sản (gỗ, trầm hương), khoáng sản,... và nhập khẩu các mặt hàng như vũ khí, đồ sứ, vải vóc,...
Sự phát triển của các đô thị - thương cảng: Các đô thị - thương cảng như Hội An, Phố Hiến trở thành những trung tâm giao thương quan trọng, thúc đẩy kinh tế phát triển.
4. Khó khăn và hạn chế:
Chiến tranh liên miên: Các cuộc chiến tranh giữa các tập đoàn phong kiến (ví dụ như chiến tranh Trịnh - Nguyễn) gây nhiều khó khăn cho phát triển kinh tế.
Chính sách của nhà nước: Một số chính sách của nhà nước chưa thực sự tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của kinh tế hàng hóa.
Kinh tế nông nghiệp vẫn chiếm ưu thế: Kinh tế nông nghiệp vẫn là chủ đạo, chưa có sự chuyển dịch mạnh mẽ sang các ngành kinh tế khác.