### Quang hợp ở thực vật

Quang hợp là quá trình mà thực vật, tảo và một số vi khuẩn sử dụng ánh sáng mặt trời để chuyển đổi carbon dioxide (CO2) từ không khí và nước (H2O) từ đất thành glucose (C6H12O6) và oxy (O2). Quá trình này chủ yếu diễn ra ở lá cây trong các tế bào có chứa lục lạp (chloroplast). Quang hợp có hai pha: pha sáng và pha tối.

- **Pha sáng**: Xảy ra khi có ánh sáng, trong đó năng lượng ánh sáng được chuyển hóa thành năng lượng hóa học và oxy được thải ra.
- **Pha tối** (hoặc quang tổng hợp): Diễn ra trong điều kiện không có ánh sáng, khi CO2 được sử dụng để tổng hợp glucose từ các sản phẩm của pha sáng.

Quang hợp là nguồn gốc chính của hầu hết năng lượng sinh học trên Trái Đất, và cung cấp oxy cho bầu khí quyển.

### Hô hấp ở sinh vật

Hô hấp là quá trình mà sinh vật (bao gồm thực vật, động vật và vi sinh vật) chuyển đổi năng lượng hóa học được lưu trữ trong các hợp chất hữu cơ (chẳng hạn như glucose) thành năng lượng có thể sử dụng được dưới dạng ATP (adenosine triphosphate). Quá trình hô hấp diễn ra chủ yếu trong tế bào và có thể chia thành hai loại: hô hấp yếm khí và hô hấp hiếu khí.

- **Hô hấp hiếu khí**: Là quá trình xảy ra trong môi trường có oxy. Glucose được oxy hóa thành carbon dioxide, nước và năng lượng (ATP). Phương trình tổng quát là:
\[
C_6H_{12}O_6 + 6 O_2 \rightarrow 6 CO_2 + 6 H_2O + ATP
\]

- **Hô hấp yếm khí**: Là quá trình xảy ra trong môi trường không có oxy. Glucose được chuyển hóa thành các sản phẩm khác (như cồn hoặc axit lactic) và tạo ra ít năng lượng hơn so với hô hấp hiếu khí.

Hô hấp là một quá trình thiết yếu cho sự sống, cung cấp năng lượng cần thiết cho các hoạt động sống của sinh vật.