Câu 1 (0,5đ): Văn bản trên làm theo thể thơ gì? Căn cứ xác định?
Văn bản trên được làm theo thể thơ lục bát. Căn cứ xác định là sự xen kẽ giữa câu sáu chữ (lục) và câu tám chữ (bát) trong toàn bài thơ. Ví dụ:
"Tôi cùng mẹ trở về thăm quê ngoại" (8 chữ)
"Nơi tuổi thơ mẹ lặn lội cơ hàn" (6 chữ)
Câu 2 (0,5đ): Hãy chỉ ra hai hình ảnh thiên nhiên xuất hiện trong bài thơ.
Hai hình ảnh thiên nhiên xuất hiện trong bài thơ là:
"đồng sâu cấy lúa"
"nắng cháy những trưa hè"
Câu 3 (0,5 đ): Nêu chủ đề của bài thơ. Căn cứ để xác định chủ đề của bài thơ?
Chủ đề của bài thơ là tình cảm gắn bó với quê hương, đặc biệt là tình cảm của người con khi nhớ về quê mẹ và tuổi thơ của mẹ ở đó.
Căn cứ để xác định chủ đề: Bài thơ tập trung miêu tả về quê ngoại của tác giả qua lời kể và ký ức của mẹ. Những hình ảnh về cuộc sống cơ hàn, những kỷ niệm tuổi thơ của mẹ gắn liền với quê hương được khắc họa rõ nét. Cuối bài, tác giả khẳng định quê hương đã "in sâu trong tiềm thức" của mẹ, cho thấy sự gắn bó sâu nặng với quê hương.
Câu 4 (0,5 đ): Qua bài thơ, tác giả đã thể hiện tình cảm gì?
Qua bài thơ, tác giả đã thể hiện tình cảm yêu mến, trân trọng đối với quê hương của mẹ, sự đồng cảm với những vất vả của mẹ và sự tự hào về nguồn cội.
Câu 5 (1 đ): Xác định và phân tích biện pháp tu từ hoán dụ trong câu thơ “Vẫn đầu trần, chân sáo chạy khắp thôn.”
Trong câu thơ “Vẫn đầu trần, chân sáo chạy khắp thôn”, biện pháp tu từ hoán dụ được sử dụng ở cụm từ "đầu trần" và "chân sáo".
"Đầu trần" (lấy bộ phận để chỉ toàn thể): "Đầu trần" (đầu không đội mũ nón) hoán dụ cho hình ảnh những đứa trẻ nói chung.
"Chân sáo" (lấy đặc điểm của sự vật để chỉ sự vật): "Chân sáo" (chân nhanh nhẹn, thoăn thoắt như chân chim sáo) hoán dụ cho hành động chạy nhảy nhanh nhẹn của những đứa trẻ.
Phân tích: Việc sử dụng biện pháp hoán dụ này giúp câu thơ trở nên ngắn gọn, hàm súc, gợi hình ảnh sinh động về những đứa trẻ hồn nhiên, tinh nghịch, chạy nhảy khắp làng quê.