PHẦN I. ĐỌC HIỂU

Đoạn trích "Miền xa vẫy gọi" (tóm tắt):

Đoạn trích kể về cuộc trò chuyện giữa thầy Tường và Hoàng về cái rét khắc nghiệt ở miền núi. Thầy Tường nhấn mạnh cái rét năm nay dữ dội hơn mọi năm, khiến cuộc sống của người dân thêm khó khăn. Đặc biệt, thầy kể về một cô bé nhặt phế liệu phải chịu đựng cái rét thấu xương, hình ảnh đó khiến thầy và Hoàng cảm thấy xót xa và thôi thúc họ hành động giúp đỡ những hoàn cảnh khó khăn. Cuộc trò chuyện thể hiện sự quan tâm sâu sắc của thầy Tường và Hoàng đối với đồng bào vùng cao.

Câu trả lời chi tiết:

• Câu 1: Tóm tắt nội dung (4-5 câu):

  Đoạn trích tập trung vào cuộc trò chuyện giữa thầy Tường và Hoàng về cái rét buốt giá ở miền núi. Thầy Tường nhấn mạnh cái rét năm nay đặc biệt khắc nghiệt, gây khó khăn cho cuộc sống của người dân. Hình ảnh ám ảnh về một cô bé nhặt phế liệu co ro trong giá rét được thầy Tường kể lại. Điều này đã tác động mạnh mẽ đến thầy và Hoàng, khơi gợi trong họ lòng trắc ẩn và mong muốn giúp đỡ những hoàn cảnh khó khăn. Đoạn trích thể hiện sự đồng cảm sâu sắc của hai nhân vật với người dân vùng cao.

• Câu 2: Thầy Tường nói về cái rét ở miền núi như thế nào?

  Thầy Tường miêu tả cái rét ở miền núi là "rét đến thấu xương", "rét cắt da cắt thịt". Thầy nhấn mạnh cái rét không chỉ là nhiệt độ thấp mà còn là sự thiếu thốn về áo ấm, củi sưởi, khiến cho cuộc sống của người dân, đặc biệt là trẻ em, vô cùng khổ cực.

• Câu 3: Tác giả đã miêu tả cái rét mùa đông năm nay như thế nào so với các năm trước?

  Tác giả thông qua lời kể của thầy Tường đã miêu tả cái rét mùa đông năm nay "dữ dội hơn mọi năm". Điều này cho thấy sự khắc nghiệt của thời tiết ngày càng gia tăng, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của người dân vùng cao.

• Câu 4: Cô bé nhặt phế liệu trong đoạn văn đã sống và đối mặt với cái rét ra sao?

  Cô bé nhặt phế liệu phải sống trong cảnh nghèo khó, thiếu thốn. Em phải đối mặt với cái rét "thấu xương" bằng những bộ quần áo mỏng manh, co ro để chống chọi với thời tiết khắc nghiệt. Hình ảnh này là một minh chứng rõ ràng cho sự khó khăn mà người dân vùng cao phải gánh chịu trong mùa đông giá rét.

• Câu 5: Hành động của ông Tường và Hoàng thể hiện điều gì về tính cách và tấm lòng của họ?

  Hành động của ông Tường và Hoàng thể hiện sự quan tâm sâu sắc, lòng trắc ẩn và tinh thần tương thân tương ái đối với đồng bào vùng cao. Họ không chỉ dừng lại ở lời nói mà còn mong muốn hành động thiết thực để giúp đỡ những hoàn cảnh khó khăn, thể hiện trách nhiệm với cộng đồng.

PHẦN II. VIẾT (6,0 điểm)

Đề bài: Viết bài văn nghị luận (200 chữ) trình bày suy nghĩ của em về vấn đề: Tuổi trẻ trong việc bảo tồn văn hóa dân tộc.

Bài văn mẫu (tham khảo):

Văn hóa dân tộc là tài sản vô giá, là bản sắc riêng biệt của mỗi quốc gia. Trong bối cảnh hội nhập quốc tế, việc bảo tồn văn hóa dân tộc càng trở nên cấp thiết. Và tuổi trẻ, với sức trẻ, lòng nhiệt huyết và sự sáng tạo, đóng vai trò then chốt trong nhiệm vụ này. Văn hóa dân tộc bao gồm cả văn hóa vật thể như di tích lịch sử, kiến trúc cổ và văn hóa phi vật thể như phong tục tập quán, lễ hội, nghệ thuật truyền thống. Bảo tồn văn hóa là bảo tồn cội nguồn, là giữ gìn bản sắc và là nền tảng cho sự phát triển bền vững. Tuổi trẻ cần chủ động tìm hiểu, học hỏi về văn hóa dân tộc qua sách vở, các hoạt động trải nghiệm. Đồng thời, cần lên án những hành vi xâm hại di sản văn hóa. Hơn nữa, tuổi trẻ cần sáng tạo, làm mới văn hóa truyền thống bằng cách ứng dụng công nghệ, kết hợp với các loại hình nghệ thuật hiện đại để văn hóa dân tộc gần gũi hơn với cuộc sống. Tuy nhiên, hiện nay vẫn còn một bộ phận giới trẻ chưa thực sự quan tâm đến văn hóa truyền thống. Vì vậy, cần tăng cường giáo dục về văn hóa trong nhà trường và xã hội, tổ chức các hoạt động văn hóa thu hút giới trẻ. Tóm lại, tuổi trẻ hãy chung tay bảo tồn và phát huy văn hóa dân tộc, góp phần xây dựng một tương lai tươi sáng.

Câu 1:
Trong đoạn trích "Miền xa vẫy gọi" của Ma Văn Kháng, thầy Tường và Hoàng cùng đối diện với cái rét miền núi. Mặc dù mùa đông năm nay rất khắc nghiệt, cả hai vẫn kiên trì làm việc và tìm cách vượt qua khó khăn. Tác giả miêu tả cảnh vật miền núi và những con người nơi đây chịu đựng cái lạnh tê tái của mùa đông. Thầy Tường cảm thấy nhớ quê hương, nhưng cũng tự hào về công việc mình đang làm, dạy học cho thế hệ trẻ vùng cao.

Câu 2:
Thầy Tường nói về cái rét ở miền núi là “cái rét cắt da, cắt thịt, nó như cơn gió xuyên qua từng kẽ hở áo quần.” Cái rét ấy thật tê tái, khiến con người cảm thấy lạnh buốt tận xương tủy.

Câu 3:
Tác giả miêu tả cái rét mùa đông năm nay khắc nghiệt hơn mọi năm. Mùa đông này, cái lạnh không chỉ xâm nhập vào cơ thể mà còn len lỏi vào tâm hồn con người, khiến mọi vật đều trở nên buồn tẻ, lạnh lẽo.

Câu 4:
Cô bé nhặt phế liệu sống trong hoàn cảnh thiếu thốn, phải đối mặt với cái rét gay gắt. Cô bé gồng mình chịu đựng cái lạnh tê tái, nhưng vẫn tiếp tục công việc của mình với tinh thần không khuất phục.

Câu 5:
Hành động của thầy Tường và Hoàng thể hiện sự kiên cường và tấm lòng nhân hậu. Họ đều tận tâm với công việc dạy học và giúp đỡ cộng đồng, thể hiện tình yêu thương và sự cống hiến cho miền núi dù gặp khó khăn.

Bài văn nghị luận:

Tuổi trẻ là tương lai của đất nước, và trong việc bảo tồn văn hóa dân tộc, vai trò của tuổi trẻ càng trở nên quan trọng. Văn hóa dân tộc là tài sản vô giá của mỗi quốc gia, bao gồm ngôn ngữ, phong tục, tập quán, và các giá trị truyền thống. Tuổi trẻ chính là lớp người tiếp nối và phát huy những giá trị đó. Việc bảo tồn văn hóa dân tộc không chỉ là nhiệm vụ của các nhà nghiên cứu hay các tổ chức, mà còn là trách nhiệm của mỗi cá nhân, đặc biệt là giới trẻ.

Tuổi trẻ ngày nay có thể bảo tồn văn hóa dân tộc qua nhiều cách như tham gia các hoạt động truyền thống, học hỏi và gìn giữ những nghề thủ công, ca hát những bài hát dân gian, hay bảo vệ các di tích văn hóa. Ngoài ra, công nghệ hiện đại cũng là công cụ giúp giới trẻ lan tỏa những giá trị văn hóa đến thế giới. Khi tuổi trẻ hiểu rõ và tự hào về văn hóa dân tộc, họ sẽ trở thành những người bảo vệ và phát triển di sản quý giá ấy cho các thế hệ mai sau.

Vì vậy, bảo tồn văn hóa dân tộc không phải là nhiệm vụ riêng của ai mà là của toàn xã hội, trong đó tuổi trẻ đóng vai trò quan trọng.