Câu thơ "Cho con gánh lại mẹ già, Để sau người gánh chính là con..." là một câu thơ lục bát giản dị nhưng chứa đựng ý nghĩa sâu sắc về đạo làm con, về sự báo hiếu và vòng tuần hoàn của tình yêu thương trong gia đình. Dưới đây là phân tích chi tiết:
1. Giải nghĩa từ chìa khóa:
Gánh: Trong ngữ cảnh này, "gánh" không chỉ mang nghĩa đen là mang vác vật nặng trên vai, mà còn mang nghĩa bóng là gánh vác trách nhiệm, lo toan, chăm sóc. "Gánh mẹ già" có nghĩa là chăm sóc, phụng dưỡng mẹ khi mẹ đã lớn tuổi, yếu đau.
Mẹ già: Chỉ người mẹ đã cao tuổi, sức khỏe suy yếu, cần sự chăm sóc của con cái.
Để sau: Chỉ thời gian sau này, khi con cái cũng đã lớn tuổi.
Người gánh chính là con: Chỉ việc con cái sẽ đến lượt được con cháu mình chăm sóc, phụng dưỡng khi về già.
2. Nội dung hai câu thơ:
Hai câu thơ diễn tả một quy luật tất yếu của cuộc đời, một vòng tuần hoàn của tình yêu thương và trách nhiệm trong gia đình.
Câu 1: "Cho con gánh lại mẹ già": Thể hiện lòng biết ơn và mong muốn được báo đáp công ơn sinh thành, dưỡng dục của mẹ. Khi mẹ già yếu, con cái có trách nhiệm chăm sóc, phụng dưỡng mẹ, "gánh" lấy những khó khăn, vất vả của mẹ. Đây là đạo lý "uống nước nhớ nguồn" của dân tộc ta.
Câu 2: "Để sau người gánh chính là con...": Câu thơ này mang ý nghĩa nhân quả, gieo nhân nào gặt quả ấy. Việc con cái chăm sóc cha mẹ khi về già sẽ là tấm gương để con cháu noi theo. Đến lượt con cái già yếu, chính con cháu của họ sẽ "gánh" lại, chăm sóc họ. Đây là sự tiếp nối truyền thống tốt đẹp của gia đình, dòng họ.
Câu thơ bỏ lửng ở chữ "Con" ở cuối câu thứ hai tạo nên một khoảng lặng, một sự suy ngẫm cho người đọc. Nó như một lời nhắc nhở, một bài học về đạo làm người, về trách nhiệm của mỗi người đối với gia đình và xã hội.
3. Bài học:
Hai câu thơ mang đến nhiều bài học sâu sắc:
Đạo hiếu: Con cái cần phải hiếu thảo với cha mẹ, đặc biệt là khi cha mẹ đã già yếu. Việc chăm sóc, phụng dưỡng cha mẹ không chỉ là trách nhiệm mà còn là tình cảm, là lòng biết ơn sâu sắc.
Vòng tuần hoàn của tình yêu thương: Tình yêu thương trong gia đình không phải là một chiều mà là sự trao đi và nhận lại. Con cái nhận được tình yêu thương từ cha mẹ và sau này sẽ trao lại tình yêu thương đó cho con cháu của mình.
Giáo dục con cháu: Hành động hiếu thảo của con cái đối với cha mẹ là bài học sống động nhất cho con cháu. Nó giúp con cháu hiểu được giá trị của tình cảm gia đình và trách nhiệm của mình đối với người thân.
Nhân quả: Câu thơ cũng nhắc nhở về luật nhân quả trong cuộc sống. Những gì chúng ta làm hôm nay sẽ ảnh hưởng đến tương lai của chúng ta và con cháu chúng ta.
Tóm lại, câu thơ "Cho con gánh lại mẹ già, Để sau người gánh chính là con..." là một lời dạy quý báu về đạo làm người, về tình cảm gia đình và trách nhiệm của mỗi người trong xã hội. Nó nhắc nhở chúng ta phải sống hiếu thảo với cha mẹ, biết trân trọng những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc.